DOSSIER OPLEIDING /
“Elke starter bij BASF krijgt een doorgedreven persoonlijk opleidingsplan”
TEKST Erwin Huys / Foto Maarten De Bouw / 11 september 2024 / leestijd: 6 minuten
Een project om minder gekwalificeerde werkzoekende jongeren een specifieke opleiding te geven zodat ze aan de slag kunnen in de chemische sector, een goede omkadering voor starters, goede afspraken opdat ook werknemers in ploegendienst vlot opleidingen kunnen volgen, opleidingen rond hoe inspelen op pestgedrag en toxisch management, begeleidingsinitiatieven voor werknemers die eindeloopbaan zijn... Bij chemiereus BASF in Antwerpen worden vakbonden nauw betrokken bij het veelomvattend opleidingsbeleid, zeggen ACV-militanten Dirk De Swert, Tom Van San, Guy Bierkens en Sofie Caluwe.
Een typisch kenmerk van de scheikundige industrie is de complexe technologie in haar productieprocessen en -methoden. Wat maakt dat werknemers niet onmiddellijk klaar zijn voor de job en moeten bijgeschoold worden. Dat gecombineerd met een sowieso groot gebrek aan gekwalificeerd personeel leidde ertoe dat in 1987 gestart werd met het SIRA-project, een samenwerking tussen de vzw Scheikundige Industrie Regio Antwerpen (SIRA) en de vakbonden.
Loopt dat SIRA-project nog steeds?
“Ja, en het is een succes. In het schooljaar 2023-2024 zijn er 53 leerlingen gestart in de SIRA-opleiding procesoperator. 206 kandidaten legden de testen af, waarvan er 87 reeds een eerste werkervaring achter de rug hadden. Velen namen eerst deel aan een voorafgaande opfrissingscursus wiskunde. Om aan het programma te kunnen deelnemen moet je tussen 18 en 25 jaar zijn, ingeschreven zijn bij de VDAB en je mag geen bachelor- of masterdiploma hebben. Via het SIRA-project hebben heel wat jongeren een job gevonden in de chemische sector, ook bij BASF.”
Welke structuren en omkadering voorziet de BASF-directie voor starters?
“Er is voor onze starters een doorgedreven persoonlijk opleidingsplan. Elke dienst heeft zijn eigen opleidingsplan. De eerste 5 jaar worden deze medewerkers nauwgezet opgevolgd. Nadien voorziet het bedrijf ook nog terugkomdagen. Vanaf de eerste dag bij BASF krijg je een meter of peter toegewezen en een gepersonaliseerd opleidingsplan (Top Start). Nieuwe medewerkers starten met een driedaags onthaal. Naast een situering van het bedrijf en kennismaking met de werknemersafvaardiging volgen al snel de eerste veiligheidsopleidingen. Hier komen de noodplannen, de werking van de interne brandweer en procedures rond aanmelding in de zone ter sprake. Via de ‘HR Kiosk’ hebben werknemers de mogelijkheid om opleidingen te selecteren en kunnen ze hun individueel opleidingstraject opvolgen.”
-//-
“De eerste 5 jaar worden starters nauwgezet opgevolgd.”
_
Hoe verloopt het overleg met de werkgever en de andere vakbonden over opleiding?
“Elke maandagmorgen hebben wij intern overleg en maandelijks is er een vast overleg met de human relations officer arbeidsverhoudingen. Het contact is prima en er kan snel geschakeld worden bij eventuele problemen en nieuwe concepten. Wij hebben inspraak en er wordt rekening gehouden met de visie op opleiding van de vakbonden. De meer formele structuur wordt gedragen door het service center in Duitsland.”
Welke afspraken zijn er in de vakbondsafvaardiging gemaakt om opleiding te kunnen verzoenen met een goede balans tussen werk en privé voor de mensen in ploegendienst?
“Intern geldt de afspraak dat overwerk zoveel mogelijk vermeden wordt. Op hun rustdagen moeten mensen sowieso geen opleiding volgen. Onze productiearbeiders worden dan tijdelijk naar de dagdienst verplaatst. Hiervoor hebben wij in sommige diensten medewerkers die in overtal op de ploegenbezetting staan om opleiding en/of tijdskrediet op te vangen.”
Naast cao nr. 104 en in het kader van werkbaar werk werd via het Demografiefonds1 een brede invulling gegeven aan diverse projecten rond werk, gezondheid en loopbaanbeleid van werknemers. Kan je er zelf nog enkele verder toelichten?
“Een groep waar we zeker aandacht aan willen schenken zijn onze werknemers met een lange loopbaan die kort tegen hun pensioendatum zitten. Om te vermijden dat deze mensen in een zwart gat vallen, organiseren wij een driedaagse waar diverse thema’s aan bod komen. Van successieplanning en financiën tot gezondheid, relationele aspecten en focus op nieuwe uitdagingen. Er zijn diverse experten en sprekers die deze thema’s toelichten en in gesprek gaan met de toekomstige jonggepensioneerden. Er werd ook een ondersteunend kader afgesproken voor collega’s die meer verantwoordelijkheden willen opnemen, bijvoorbeeld bij een doorgroei naar vervangende ploeg- en teamleider.”
-//-
“Er wordt rekening gehouden met de visie op opleiding van de vakbonden.”
_
Soms loopt er in een organisatie wel eens iets mis in de sociale en arbeidsrelaties tussen mensen onderling. Als werknemersafgevaardigde kom je soms situaties tegen die moeilijk te vatten zijn, zoals pestgedrag of toxisch management. Speel je daar ook op in met opleiding?
“Leidinggevenden en medewerkers op sleutelposities zijn verplicht de cursus ‘inclusie en leiderschap’ te volgen. Deze opleiding werd verplicht na een incident in één van onze productieploegen. Onze mensen leven en werken vaak samen in een groep die zeer close is. Werken in de weekends en nachtwerk: dat doet soms iets met een mens. En heel uitzonderlijk loopt het mis. Via situaties en open vraagstelling wordt in de cursus gekeken naar werkrelaties, taalgebruik en houding. Er wordt getraind om dingen te kunnen benoemen. Niet zwijgen, maar reageren. De bedoeling is ook om te blijven uitdagen. Doen we wel genoeg? Zit de manier van communicatie wel goed? Zit iedereen in mijn team wel goed in zijn vel? Iedereen is welkom bij BASF en heeft recht op een correcte en waardige behandeling. Die waarden moeten onze mensen strikt toepassen op onze site.”
