/"We kunnen als vakbond niet meer rond het klimaat"
INTERVIEW Fien Vandamme I FOTO FNV | 15 NOVEMBER 2023 | LEESTIJD: 6 minuten
Het is bijna zover: de klimaatmars gaat door op 3 december. Opnieuw zullen duizenden mensen naar Brussel afzakken, vanuit heel wat verschillende organisaties en groeperingen. Dat ook het ACV aanwezig zal zijn, staat buiten kijf. Als we de grens oversteken en aankloppen bij onze noorderburen van de FNV, zien we dat ook zij zich klaarmaken voor een klimaatmars. Op 12 november zal Bas van Weegberg op het podium van die mars te vinden zijn. We vragen hem naar hun beweegredenen om op straat te komen voor het klimaat.
INTERVIEW /
Is klimaat een syndicale prioriteit voor jullie?
“De afgelopen jaren staat klimaat inderdaad steeds hoger op onze vakbondsagenda. Zo namen we in 2018 voor het eerst een klimaatvisie aan in ons ledenparlement. We hebben ook enkele successen behaald, zoals het kolenfonds, het bijsturen van investeringen van pensioenfondsen, plan Groen Staal bij Tata Steel, enzovoort. Je ziet dus dat dit thema steeds meer deel uitmaakt van ons DNA.”
Heeft het klimaat als syndicaal thema ook tegenstanders?
“Natuurlijk heb je altijd mensen die zich afvragen wat klimaat nu met werk en inkomen te maken heeft. Maar daar gaat het net om: het effect van klimaatverandering en -beleid op onze banen. Het zijn onze banen die veranderen, verdwijnen en verschijnen. Het zijn dan ook onze inkomens die geraakt worden door het klimaat- en energiebeleid dat jarenlang heeft achtergelopen. Het klimaat is met andere woorden 1 op 1 verbonden met onze kernzaken. We kunnen daar als vakbond niet omheen. We zullen een proactieve houding moeten aannemen ten aanzien van dit thema, want anders laten we het over aan de directiekaders en de politiek. Dan zouden we maar van een ding zeker zijn, namelijk dat het niet de rechtvaardige transitie wordt die zo nodig is.”
Wat zijn enkele van de zaken waarop jullie zeker willen hameren? Wat maakt zo’n transitie rechtvaardig?
“Dat is geen makkelijke vraag. We moeten er absoluut voor zorgen dat we niemand achterlaten, in bijvoorbeeld sectoren die dreigen te verdwijnen. Klassiek hebben we het in Nederland dan over de kolenketen. We zijn nu in gesprek met onze ministeries om ervoor te zorgen dat de mensen die in en rond de kolencentrales werken die de komende jaren zullen sluiten, een fatsoenlijk vangnet zullen hebben. Daarnaast moeten we een oogje in het zeil houden en erover waken dat de banen die gecreëerd worden in deze klimaattransitie, goede banen zijn. Jobs waar de loon- en arbeidsvoorwaarden hoogwaardig en duidelijk zijn, en lonen vergelijkbaar met de andere uit dezelfde sector. Dat is helaas niet overal het geval bij enkele nieuwe jobs. Kijk bijvoorbeeld naar het werk dat gelinkt is aan de windmolenparken op zee. Het is enorm belangrijk om daar een vakbondsstrijd te voeren. Ook moet de verdeling van zowel de kosten als de baten van de transitie rechtvaardig zijn. We zagen de afgelopen jaren in Nederland dat heel wat subsidies vooral gingen naar grote winstgevende bedrijven en mensen uit de hoge inkomensklasse. Onze visie daaromtrent is dat de verdeling van de kosten niet alleen cruciaal is voor het draagvlak, maar ook om vooruitgang te boeken in de transitie. Tot slot moeten de mensen en groeperingen (werknemers en burgers) die geraakt worden door de transitie, inspraak krijgen. Dat raakte ik eerder al aan: het gaat om onze banen, onze inkomens, wij willen betrokken zijn bij de gemaakte keuzes.”
-//-
“WE MOETEN ER OVER WAKEN DAT DE BANEN DIE GECREEERD WORDEN IN DEZE KLIMAATTRANSITIE GOEDE BANEN ZIJN.”
BAS VAN WEEGBERG
_
Merk je dat vakbondsafgevaardigden nood hebben aan dit soort initiatieven?
“Ja zeker, klimaat staat hoog op de maatschappelijke agenda. De focus van het beleid en het maatschappelijke debat is erg vaak: ‘Wat kan je nu als consument betekenen voor het klimaat?’. We merken dat steeds meer van onze leden die vraag doortrekken naar: ‘Wat kan je doen voor het klimaat vanuit je rol als werknemer?’ Als je het verschil wil maken, kan je dat ook van binnenuit doen. Dat zien we op heel wat plekken: banken, dienstensector, de zorg, kledingwinkels, enzovoort. De scope gaat dus breder dan enkel de zware industrie.”
Op 12 november vindt de klimaatmars in Amsterdam plaats. Hoe willen jullie die aanpakken?
“We zijn al jarenlang ondersteunende organisatie van de mars. Dit jaar is het thema ‘De mars voor klimaat en rechtvaardigheid’. Die sociale invulling is voor ons erg belangrijk, maar we zien ook dat heel wat klimaatorganisaties die insteek steeds essentiëler vinden. Oorspronkelijk wilden we de mars (net als in België, nvdr.) organiseren rond de internationale klimaatonderhandelingen in december. Toen viel echter ons kabinet en moesten we snel schakelen. We verplaatsten de mars naar de week voor de nationale verkiezingen. Zo willen we het momentum grijpen en duidelijk stellen dat zaken als ‘werk en inkomen’, maar ook ‘internationale solidariteit’ deel moeten uitmaken van de kern van het klimaatbeleid van de nieuwe regering.”
/IDENTIKIT
Bas van Weegberg (26)
• Lid van het dagelijks bestuur van de FNV (verkozen positie)
• Taak: aansturing van de organisatie en vertegenwoordiging naar buiten toe, met name naar de nationale politiek. Bas werkt rond verschillende onderwerpen, waaronder het klimaat
/Neem deel aan klimaatmars op 3 december
Op 3 december neemt het ACV deel aan de klimaatmars in Brussel. Voor specifieke info (verzamelplaats en -uur, verdere praktische afspraken, etc.) verwijzen we naar onze website: https://www.hetacv.be/klimaatmars. Je zal er regelmatig updates op vinden!
