ACTUEEL | ENERGIE /
Blijven we energiek in 2023?
TEKST Thomas Vael | FOTO Clay Banks | LEESTIJD: 2 MINUTEN | 18 JANUARI 2023
Als uitloper van de coronacrisis werden we geconfronteerd met de energiecrisis. Geen (digitale) meterstanden zonder zorgen, voorschotfacturen die de pan uitswingen,…. De oorlog in Oekraïne deed Europa nadenken over en acties nemen omtrent het energiebeleid.
De Belgische staat en Engie sloten een akkoord over de verlenging van de levensduur van onze kerncentrales. Het gaat om een erg technisch dossier, dat rekening houdt met zowel de staat van onze kerncentrales, de Belgische wetgeving, de energievoorraden in de rest van Europa én de situatie in Oekraïne. Er werd een manier van werken afgesproken om te berekenen hoeveel de berging van het afval en de ontmanteling zal kosten. Het uitgangspunt blijft dat de vervuiler betaalt, en daar wordt de komende maanden verder op gewerkt.
De Europese ministers van Energie bereikten in december ook een akkoord over een prijsplafond voor aardgas. Het mechanisme treedt in werking als de groothandelsprijs voor aardgas boven de 180 euro per megawattuur stijgt. Het ACV vindt dit akkoord een goed begin, maar er zullen ook met dit plafond extra nationale steunmaatregelen nodig zijn, als de gasprijs op de markten opnieuw explodeert.
Ook de stroomproducten moeten hun duit in het zakje doen: zij krijgen een prijsplafond van 130 euro per megawattuur, alle winst boven dat plafond wordt voor 100% afgeroomd. Producenten die elektriciteit produceren uit biomassa en de verbranding van stedelijk afval, krijgen een plafond van 180 euro per megawattuur.
-//-
“Het ACV zal ook in 2023 blijven pleiten voor ondersteuning van mensen die uit de boot vallen.
_
Onbetaalbare voorschotfacturen
Ondertussen durven veel mensen hun verwarming niet meer – of nauwelijks – opzetten. Energie is onbetaalbaar geworden, ook al dalen de energieprijzen momenteel licht. Een optimist kan stellen dat de noodzaak van een energietransitie niet meer kan worden betwist, en uit een nieuw rapport van het Internationaal Energieagentschap blijkt dat er meer wordt gekeken naar hernieuwbare energie als bron: de totale capaciteit van hernieuwbare energie zou in de komende vijf jaar wereldwijd zelfs bijna verdubbelen. Daarmee komen de doelen van het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 meer binnen bereik.
Toch blijven we nog zitten met de vaak onbetaalbare voorschotfacturen voor de man in de straat. Er komt alvast een bijkomende tegemoetkoming voor een miljoen kwetsbare gezinnen die recht hebben op het uitgebreide sociaal tarief, dat verlengd werd tot eind maart. Het energiebasispakket van de federale regering, waarbij je 135 euro korting kreeg op de gasfactuur en 61 euro op de elektriciteitsfactuur in november en december, wordt ook toegekend in januari, februari en maart 2023. De eenmalige stookoliecheque – die van 225 euro naar 300 euro werd verhoogd in september – kan nog steeds online of op papier aangevraagd worden. Ook komt er een crisispremie van 250 euro voor wie met pellets verwarmt, maar deze premie kan nog niet aangevraagd worden.
Btw blijft op 6%
Daarnaast werd beslist dat de btw voor energie op 6 procent blijft. Maar vanaf april zal een deel van dat voordeel via accijnzen weer afgeroomd worden: bij lagere energieprijzen stijgen de accijnzen, bij hogere energieprijzen dalen die. Ook het eenzijdig optrekken van een voorschotfactuur wordt wettelijk verboden. Het ACV zal ook in 2023 blijven pleiten voor ondersteuning van mensen die uit de boot vallen.
