ZWART OP WET /
Een fietsvergoeding voor alle werknemers
TEKST Piet Van den Bergh, Fien Vandamme I Foto Maarten De Bouw | LEESTIJD: 3 MINUTEN | 15 FEBRUARI 2023
Werknemers die vandaag nog geen recht hebben op een fietsvergoeding, krijgen vanaf 1 mei 2023 0,27 euro per gefietste kilometer in het woon-werkverkeer voor een maximale afstand van 40 kilometer per dag. De fietsvergoeding stijgt jaarlijks automatisch mee met het maximaal fiscaal vrijgestelde bedrag. Dit kwamen de sociale partners zo overeen in cao nr. 164 van 24 januari 2023 in de Nationale Arbeidsraad.
Het recht op een fietsvergoeding wordt hierdoor uitgebreid naar werknemers die vandaag in een sector en onderneming werken waar nog geen fietsvergoeding werd voorzien bij cao. Alsook naar categorieën van werknemers (bijvoorbeeld kaderleden) die vandaag uitgesloten zijn van het toepassingsgebied van de ondernemings- of sector-cao.
Voorwaarden
De cao nr. 164 voorziet als voorwaarde enkel dat de werknemer de verplaatsing tussen zijn woonplaats en plaats van tewerkstelling regelmatig verricht. Onder “regelmatig” kan bijvoorbeeld één keer per week verstaan worden, gedurende een bepaalde periode van het jaar, of voor een bepaald deel van het traject. Hierachter schuilt het principe dat een werknemer voor dezelfde dag voor hetzelfde traject of deel ervan, slechts één vergoeding kan krijgen. Dit staat geenszins het recht van werknemers met een firmawagen in de weg om ook een fietsvergoeding te krijgen. Wanneer zij hun firmawagen aan de kant laten staan voor de fiets, hebben ook zij recht op de fietsvergoeding. Ook werknemers die beschikken over een leasefiets, krijgen recht op de fietsvergoeding. Uiteraard moet de werknemer zijn werkgever wel informeren van zijn verplaatsingen per fiets.
Voor werknemers van sociale secretariaten en aanverwante organisaties (PC 335) gaat de cao nr. 164 pas in op 1 januari 2024.
Bestaande cao’s
Voor de grote meerderheid van werknemers die vandaag al onder een cao vallen die een fietsvergoeding voorziet, verandert er niets. Uiteraard leggen we in de komende sectorale onderhandelingen wel een verhoging van de bestaande fietsvergoedingen op tafel. De compensaties die de regering hiervoor uitwerkt, moeten ervoor zorgen dat zelfs de vermaledijde loonnorm hiervoor geen obstakel zal zijn.
Hierboven schreven we al dat bepaalde categorieën die zijn uitgesloten van het toepassingsgebied van een bestaande cao recht krijgen op de 0,27 euro zoals nu voorzien in cao nr. 164. Dat is niet het geval voor werknemers die wel onder het toepassingsgebied van de cao woon-werkverkeer als dusdanig vallen, maar verder in de cao expliciet van de fietsvergoeding zijn uitgesloten (bv. werknemers die over een firmawagen beschikken in een sector met een recht op een fietsvergoeding). Alleszins vormt deze nieuwe regeling een goede aanleiding om een gelijke behandeling van verschillende categorieën van werknemers op de tafel te leggen.
Het ACV dringt erop aan deze regeling ook door te trekken in de openbare sector voor zij die nog geen recht hebben op een fietsvergoeding.
-//-
“Als er een fietsvergoeding komt, laat ik mijn motor aan de kant
_
DIRK AUDENAERT, COBELPAST LOKEREN
“Binnen ons paritair comité (PC 116) was er van een fietsvergoeding nog geen sprake, en ook niet op bedrijfsniveau. Wat niet wil zeggen dat de vraag om die te voorzien niet voorbij kwam in de sociale dialoog hier in de onderneming. We zijn heel blij met de cao van de Nationale Arbeidsraad.”, zegt Dirk Audenaert.
Dirk Audenaert (57) werkt al 22 jaar bij Cobelplast, een bedrijf dat plasticfolie op rollen vervaardigt voor de voedingsindustrie. Al 18 jaar zet hij zich als militant in voor zijn collega’s binnen de onderneming, op dit moment als lid van het Comité PB en als plaatsvervangend lid binnen de vakbondsafvaardiging. “In de afgelopen cao-rondes was de invoering van een fietsvergoeding voor woon-werkverkeer tekens een prioritair punt in de eisenbundel van de vakbondsafvaardiging. Jammer genoeg werd het voorstel steevast afgeketst langs werkgeverszijde. We bleven op dezelfde nagel kloppen, omdat het sterk leeft hier op de werkvloer. Ons bedrijf ligt aan de rand van het stadscentrum, niet in een afgelegen industrieterrein. Dat maakt dat heel wat collega’s op een fietsbare afstand van de onderneming wonen. Nu komt al zo’n 30 procent op regelmatige basis met de fiets, maar door deze cao zou de groep woon-werkfietsers wel eens danig kunnen groeien. Sommigen maakten al de berekening dat ze met een fietsvergoeding 40 tot 50 euro extra kunnen verdienen. De fietsvergoeding geeft recht op 0,27 euro per kilometer. Als je het woon-werktraject met de wagen doet, krijg je slechts 0,11 euro per kilometer. Het thema is dan ook hét gespreksonderwerp in de wandelgangen. Iedereen is aan het rekenen geslagen. Toch heerst er nog wat onzekerheid over hoe onze werkgever bepaalde modaliteiten zal invullen. Hoe kan woon-werkverkeer per fiets bijvoorbeeld gecontroleerd worden, en moet de werkgever werknemers op hun woord geloven? We zijn alleszins blij met deze cao. Die zet hopelijk heel wat extra mensen in beweging. Schrijf het maar op, ik ben zelf ook van plan om mijn motor aan de kant te laten en met de fiets te komen.”
/Cao als aangrijpingspunt voor verder sociaal overleg over mobiliteit
De verdere concrete uitwerking van deze cao in het overleg met de werkgever is een taak voor de vakbondsafvaardiging. In de ondernemingsraad kan je deze fietsvergoeding aangrijpen om het te hebben over het bredere duurzame mobiliteitsplaatje. In hoeverre wordt ook op andere manieren gestimuleerd om de fiets te gebruiken voor het woon-werkverkeer? Is je onderneming wel voldoende bereikbaar met het openbaar vervoer? Zo niet wat gaat je onderneming hieraan doen? Tot slot kan ook het Comité PB zijn steentje bijdragen. Fietsen naar het werk is goed voor de gezondheid en kan stressverlagend werken, win-win dus. Maar zorg ook dat het veilig is. Ligt je onderneming wel in een veilige fietsomgeving? Hoe promoot je veilig fietsgedrag?
