ACTUEEL /
Voorstel in NAR over landingsbanen en SWT
TEKST Piet Van den Bergh / FOTO Ground Picture / 18 JUNI 2025 / LEESTIJD 4 MINUTEN
De Arizona-regering voorziet in haar regeerakkoord een hervorming van de landingsbanen en de afschaffing van SWT. Vakbonden en werkgevers-organisaties spraken in de Nationale Arbeidsraad (NAR) af om het recht op landingsbanen met uitkeringen te versoepelen en de landingsbanen te blijven gelijkstellen voor het pensioen. Ze stellen ook voor de voorziene overgangsmaatregelen voor de afschaffing van het SWT te versoepelen. Dit voorstel werd voorgelegd aan de regering. Afwachten wat zij er mee doet.
Recht op landingsbanen met uitkeringen
Hoewel het regeerakkoord voorziet dat de landingsbanen behouden zouden blijven vanaf 55 jaar na 35 jaar beroepsverleden vanaf 2030, schaft het ontwerp-KB dat voorligt het recht op uitkeringen vanaf 55 jaar af vanaf 2030. Naast het optrekken van de loopbaanvoorwaarde op zich, is ook de verstrenging van de berekening ervan met beperkte gelijkstellingen problematisch. In de NAR liggen volgende elementen op tafel om dit bij te sturen.
Vertraging loopbaanvoorwaarde voor werkneemsters
De sociale partners hebben veel aandacht voor de loopbaan van vrouwen. Ze stellen daarom voor om de huidige regels voor gelijkstellingen inzake de loopbaanvoorwaarde te behouden. Het ontwerp-KB wou deze verstrengen, wat vooral nefast zou zijn voor vrouwen die omwille van deeltijds werk heel vaak uitgesloten zouden worden van het recht op landingsbanen. Bovendien stellen de sociale partners voor om de loopbaanvoorwaarde voor vrouwen minder hoog te leggen.
Soepelere loopbaanvoorwaarde zowel in KB als in caonr. 103 inschrijven
Gezien de povere gelijkstellingen inzake loopbaanvoorwaarde in de door de regering voorgelegde tekst zou de NAR de huidige regels inzake de berekening van de loopbaan (met inbegrip van ziekte, tijdelijke werkloosheid, …) voor de 35 jaar (de huidige ‘lange loopbaan’ die recht geeft vanaf 55 jaar) behouden, en deze rekenregels zowel laten inschrijven in het KB als in cao nr. 103.
Daarbij laten we het recht op de landingsbaan zonder uitkeringen onder de 55 jaar vallen. Ten tweede aligneren we ook vanaf 55 jaar de cao nr. 103 op de strengere loopbaanvoorwaarden, zij het met behoud van de 25 jaar voor de huidige uitzonderingen. Alle loopbaanvoorwaarden (35/30/25) zijn dan vanaf 2030 van kracht voor onbepaalde duur, inclusief de maximaal 30 jaar loopbaan voor vrouwen vanaf 60 jaar.
We geven daarmee dus nu het recht op landingsbanen zonder uitkeringen op in ruil voor soepelere voorwaarden voor het recht op landingsbanen met uitkeringen.
Pensioengelijkstelling
De periodes van landingsbaan waarvoor een uitkering wordt voorzien tellen volledig mee voor de toegang tot en de berekening van de pensioenrechten voor de werknemers die werken tot aan hun pensioenleeftijd.
Verlenging kadercao’s
De huidige kadercao’s nr. 170 en 171 die het recht op de landingsbaan met uitkeringen garanderen vanaf 55 jaar, lopen af op 30 juni 2025. Deze zullen we verlengen tot 30 juni 2029. In uitvoering daarvan moeten dan opnieuw sectorcao’s worden gesloten voor een hernieuwbare periode van 2 jaar om het recht op uitkeringen te openen vanaf 55 jaar.
5-dagenstelsel
Voltijdse werknemers tewerkgesteld in een regime dat niet op 5 dagen georganiseerd is (ploegenarbeid, ….) krijgen recht op het 1/5 tijdskrediet en landingsbanen, voor zover dit wordt bevestigd bij sector- of ondernemingscao. Vanaf het begin van het tijdskrediet tot op heden is het 1/5-stelsel juridisch niet mogelijk voor dergelijke werknemers Goed nieuws dus voor voltijdse werknemers in dergelijke regimes, zij krijgen hierdoor eindelijk recht op de 1/5 vermindering met uitkeringen, zowel binnen de landingsbanen als het gewone tijdskrediet.
Overgangsmaatregelen SWT
De abrupte afschaffing van het SWT zorgt voor pijnlijke problemen, zowel in het algemene regime van cao nr. 17 als voor de ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering:
• Cao nr. 17 (lange opzeggingstermijnen): volgens het ontwerp-KB dient de werknemer ontslagen te zijn vóór 1 april 2025 en moet de leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarde vervuld te zijn op het einde van de arbeidsovereenkomst én ten laatste op 30 juni 2025. Dit moet worden aangepast: de anciënniteitsvoorwaarde moet vervuld zijn op het einde van de arbeidsovereenkomst, ook al is het einde gelegen na 30 juni 2025.
• Ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering:
- De begindatum van de onderneming in moeilijkheden of herstructurering moet gelegen zijn vóór 30 april 2025 (in plaats van vóór 1 februari 2025).
- Opheffen tweede voorwaarde: de aanvraag tot erkenning moet niet bij de adviescommissie SWT toekomen vóór 1 juli 2025.
Aanpassing cao nr. 17 en verlenging cao nr. 165
We maken daarbij dan wel een einde aan het recht op de aanvullende vergoeding voorzien in cao nr. 17 voor de werknemers die geen recht meer hebben op SWT. Voor nieuwe werknemers in het stelsel van medisch SWT blijft het recht op de aanvullende vergoedingen uiteraard bestaan. Voor andere werknemers, die geen recht hebben op het SWT-statuut, is er dan geen recht meer op een aanvullende vergoeding.
Cao nr. 165 inzake medisch SWT verlengen we voor 2 jaar.
Eén en ondeelbaar
Dit pakket zou als één en ondeelbaar aanzien moeten worden. Indien de regering niet over de brug zou komen voor de uitkeringen landingsbanen en overgangsmaatregelen SWT, passen we de cao’s niet aan en zullen deze in hun huidige vorm blijven bestaan. Hopelijk komt de regering wel over de brug en kunnen we nog tijdig het recht op de landingsbanen vanaf 55 jaar vanaf 1 juli verlengen. Ook het recht voor werknemers in andere dan 5-dagenstelsels zou tegen dan geregeld moeten zijn.
Blijf op de hoogte van de Arizona-maatregelen op www.hetacv.be/arizona.
