Samenstelling kiescolleges

De kiezers worden verdeeld in verschillende categorieën, die kiescolleges worden genoemd. Er is een verschillend kiescollege voor de arbeiders en de bedienden als er minstens 25 arbeiders of bedienden op de lijst staan. Het kiescollege is gemeenschappelijk voor de arbeiders en de bedienden als er minder dan 25 arbeiders of bedienden op de kieslijst staan. Er is een apart kiescollege voor de kaderleden – enkel in de ondernemingsraad – als er minstens 15 kaderleden zijn. En er is een apart kiescollege voor de jongeren als er minstens 25 jongeren op de kieslijst staan. Per kiescollege wordt minimaal één stembureau opgericht. De stembureaus worden opgericht door de ondernemingsraad of het Comité PB of bij een eerste verkiezing door de werkgever.

X+40 – X+54: Samenstelling stembureaus

Het stembureau is de groep van mensen die wordt aangewezen om de eigenlijke stemverrichtingen (de stemming, de verdeling van de mandaten en het aanwijzen van de verkozenen) te leiden en er toezicht op uit te oefenen. Het stembureau bestaat uit een voorzitter, een secretaris en vier bijzitters. Het gaat om personeelsleden. Zij kunnen geen kandidaat zijn bij de sociale verkiezingen.

X+56: Akkoord over stemming per brief

Het is mogelijk om te voorzien in een stemming per brief voor de werknemers die niet in de onderneming aanwezig kunnen zijn op het moment van de stemming. Dit kan enkel onder volgende voorwaarden:

• bij aanzienlijke spreiding van het personeel;

• bij schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst (bijv. ziekte, vakantie, gedeeltelijke werkloosheid, …);

• bij nachtwerk, als het aantal werknemers dat op de dag van de verkiezingen wordt tewerkgesteld tussen 20 uur en 6 uur niet meer bedraagt dan 5% van het totaal aantal werknemers én als het in totaal om niet meer dan 15 werknemers gaat. Als er meer personeel betrokken is bij de nachtploeg, moeten de stembureaus ’s nachts worden geopend om aan het personeel van de nachtploeg de mogelijkheid te bieden tijdens hun werkuren aan de kiesverrichtingen deel te nemen;

• wanneer de werknemers niet werken tijdens de openingsuren van de stembureaus.

Het mag slechts om een minderheid van het personeel gaan. De algemene regel blijft immers dat zoveel mogelijk werknemers tijdens hun werkuren moeten kunnen deelnemen aan de verkiezingen. De stemverrichtingen kunnen over meerdere dagen worden gespreid. De wet stelt uitdrukkelijk dat de werkgever de verplaatsingskosten moet vergoeden van de werknemers die zich buiten hun arbeidstijd naar de onderneming verplaatsen om deel te nemen aan de kiesverrichtingen. De stemming per brief kan enkel worden toegelaten in bovenvermelde gevallen én als er een unaniem akkoord is van alle syndicale organisaties die kandidaten hebben voorgedragen voor de betrokken categorie.

-//-
De stemverrichtingen kunnen over meerdere dagen worden gespreid.
-//-

X+60: Aanplakking samenstelling en verdeling stembureaus

Uiterlijk op dag X+60 laat de ondernemingsraad, respectievelijk het Comité PB, of bij een eerste verkiezing de werkgever, een bericht aanplakken met de samenstelling van de stembureaus en de indeling van de kiezers per stembureau. Dit bericht kan ook vervangen worden door een elektronisch bericht.

X+70: Aanwijzing getuigen

De syndicale organisaties die kandidaten hebben voorgedragen kunnen een effectieve getuige en een plaatsvervangende getuige aanwijzen voor elk stembureau. De getuigen zien toe op het correcte verloop van de verkiezingsactiviteiten. Ze controleren of de verkiezingsactiviteiten regelmatig verlopen, houden toezicht op de ordening van de stembiljetten als geldige of ongeldige stemmen en de verdeling en toewijzing van de mandaten en zorgen ervoor dat het proces-verbaal correct is ingevuld.

De namen van de getuigen worden door de betrokken organisaties op dag X+70 aan de werkgever meegedeeld. In tegenstelling tot de leden van het stembureau, mogen de getuigen wel onder de kandidaten worden gekozen. De syndicale organisaties moeten de getuigen verwittigen van hun aanstelling en hen meedelen in welk stembureau zij hun opdracht moeten vervullen. De getuigen stemmen in principe in het stembureau waar zij getuige zijn. Als zij tot een andere personeelscategorie behoren en dus in een ander bureau moeten stemmen, dan mogen ze een schorsing van de kiesverrichtingen vragen voor de tijd die nodig is om hun stem uit te brengen. De tijd die de getuigen aan hun opdracht besteden, moet bezoldigd worden als werkelijke arbeidstijd.

X+77: Toilettage kiezerslijsten

De ondernemingsraad of het Comité PB kan – uiterlijk 13 dagen vóór de stemming en mits een unaniem akkoord – de werknemers die ondertussen geen deel meer uitmaken van het personeel van de onderneming van de kiezerslijsten schrappen. Bij een eerste verkiezing wordt deze beslissing genomen door de werkgever, met het akkoord van alle leden van de vakbondsafvaardiging. Is er geen vakbondsafvaardiging, dan kan de werkgever zelf niet overgaan tot de schrapping.

-//-
De tijd die de getuigen aan hun opdracht besteden, moet bezoldigd worden als werkelijke arbeidstijd.
-//-

X+80: Oproeping kiezers

Ten laatste 10 dagen voor de stemming moet de werkgever aan de kiezers een oproepingsbrief overhandigen, dus uiterlijk op dag X+80. De oproepingsbrief moet volgende vermelding bevatten: “Om de afvaardiging die zal worden verkozen een werkelijk vertegenwoordigend karakter te geven, hebben alle werknemers tot plicht aan de stemming deel te nemen.”

Sinds deze sociale verkiezingen kan de werkgever overgaan tot de oproeping van de kiezers via andere middelen dan het overhandigen van een oproepingsbrief binnen het bedrijf, op voorwaarde dat hierover een unaniem akkoord werd bereikt binnen de ondernemingsraad of het Comité PB, of bij gebrek daaraan, tussen de werkgever en de vakbondsafvaardiging. En dit enkel voor de kiezers die beschikken over een e-mailadres van de werkgever en toegang hebben tot een digitaal instrument dat door de werkgever ter beschikking wordt gesteld op hun gebruikelijke werkplek. Dit akkoord moet uiterlijk op dag X worden gesloten. De werkgever moet het bewijs leveren van deze alternatieve verzending van de oproeping en van de ontvangst door de ontvanger. In gevallen waar de werkgever geen bewijs van ontvangst krijgt, kan de oproeping per aangetekende brief worden verzonden uiterlijk 8 dagen vóór de verkiezingsdatum (X+82) of via een alternatieve verzendmethode indien hierover een unaniem akkoord wordt bereikt in het Comité PB of de ondernemingsraad.

Voor meer informatie over de taken en opdrachten van de getuigen en de praktische organisatie van de stemming verwijzen we naar het ‘Getuigenboekje’, een ACV-uitgave te vinden op www.hetacv.be/sociale-verkiezingen.