/Treinbestuurder
Tekst - Michiel Leen | Foto - Sofie Gheysens | Leestijd: 3 minuten
Een trein besturen, how hard can it be? Dorien Wouters is met zeventien jaar ervaring als treinbestuurder goed geplaatst om te getuigen dat er heel wat meer bij komt kijken dan je denkt. En dat het werk van de machinist er niet op zit wanneer jij met de laatste trein huiswaarts bent gekeerd.
JOB IN DE KIJKER /
We ontmoeten Dorien Wouters (35) in Antwerpen-Centraal. Na ons gesprek begint ze aan haar late shift als bestuurder van de internationale trein naar Amsterdam. Sinds oktober vorig jaar heeft Dorien de noodzakelijke brevetten op zak om ook met die trein te mogen rijden. “Eigenlijk kan het kleinste kind een trein besturen. Op voorwaarde dat alles volgens plan verloopt. Want er komt inderdaad toch wel een en ander bij kijken. Om te beginnen, kun je pas vertrekken na eerst een aantal veiligheidscontroles te hebben uitgevoerd en eventuele defecten te hebben hersteld. En daarnaast moet je telkens vooraf checken of er op jouw traject beperkingen gelden. Een goeie treinbestuurder is dan ook stressbestendig, kan probleemoplossend denken en durft indien nodig te beslissen om niet uit te rijden.”
Dorien kwam op haar achttiende bij de NMBS terecht, na een tip van een familielid. Tijdens de examens leerde ze haar toekomstige man kennen, intussen treinbestuurder bij Eurostar. “Het helpt wel dat we allebei bij de spoorwegen aan de slag zijn, want de impact van in shiften werken op je sociale leven is niet te onderschatten”, weet Dorien. “Machinisten zijn op alle uren van de dag en van de nacht inzetbaar. Het werk zit er ook nog niet op als de laatste trein in Antwerpen aankomt. Die moet dan nog langs de carwash, daarna in de spoorbundel worden geparkeerd en ook het technisch personeel en de poetsploeg moeten hun werk nog doen.”
Spoorlopers
Het liefst rijdt Dorien met de combinatie van een locomotief en daarachter een sliert rijtuigen. “Dat is het ware treinrijden”, glundert ze. “Hoe nieuwer het materiaal, hoe meer het op rijden met een tram lijkt en je bij manier van spreken alleen nog moet gas geven en remmen. Bij een oudere trein is de besturing complexer. Maar er is genoeg afwisseling. Vandaag rijd ik met een locomotief naar het buitenland, over enkele dagen met een stelleke (een locomotief en rijtuig in één, nvdr) naar Oostende.”
"Als je in de zomer met de kusttrein rijdt en bij aankomst in Oostende al die blije mensen ziet, die dankzij jou op hun bestemming zijn geraakt, daar doe je het voor.”
Dorien Wouters
Net als de reiziger ontkomt ook een treinbestuurder niet aan de vertragingen op het spoor. “Helaas. Een machinist haalt fierheid uit op tijd aankomen, maar… Het meest frustrerend vind ik spoorlopers. Ze beseffen niet hoe gevaarlijk hun gedrag is. En wij kunnen uiteraard niet anders dan heel strikt de geldende veiligheidsregels naleven. Wat voor de nodige vertraging zorgt.”
En dan is er nog het moment dat elke treinbestuurder vreest: een aanrijding met een persoon op het spoor. “Ik was tien jaar treinbestuurder toen het me overkwam, geheel in lijn met de statistieken. Als laatste van mijn klas. Je weet dat het er helaas bij hoort, maar je stapt natuurlijk niet in je stuurpost met de gedachte dat het je die dag gaat overkomen. Op zo’n moment overheerst machteloosheid. Het enige dat je dan kunt doen is aan de noodrem trekken. Gelukkig word je achteraf goed opgevangen en begeleid. Ik heb het een plaats kunnen geven en het heeft mij niet belet om terug aan de slag te gaan. Maar ik begrijp collega’s die het er moeilijk mee hebben om weer in hun stuurpost te kruipen nadat ze zoiets hebben meegemaakt.”
Focus op productiviteit
Een kritische noot is te horen als we het thema loon- en arbeidsvoorwaarden aansnijden. “Een treinbestuurder heeft als statutair een goed loon en dito pensioenvoorwaarden, maar de NMBS kan niet concurreren met de modaliteiten op de private markt. In de afgelopen tien jaar is bovendien de focus op de productiviteit doorgeschoten. Het resultaat: steeds meer collega’s die uitvallen. Er worden jobs geschrapt op plaatsen waar dat door mensen die de situatie op het terrein kennen niet zou gebeuren. Vandaar ook mijn engagement binnen ACV-Transcom.”
“Een goeie treinbestuurder is stressbestendig, kan probleemoplossend denken en durft indien nodig te beslissen om niet uit te rijden.”
Dorien Wouters
Toch wil Dorien beklemtonen dat het positieve overheerst. “Als je in de zomer met de kusttrein rijdt en bij aankomst in Oostende al die blije mensen ziet, die dankzij jou op hun bestemming zijn geraakt, daar doe je het voor.”
