DOSSIER OPLEIDING /
“Je kan niet langer zonder bij te leren”
TEKST Patrick Van Looveren / FOTO James Arthur / 11 SEPTEMBER 2024 / LEESTIJD: 6 MINUTEN
ACV-militanten Christophe Van Landuyt en Guy Van Zandycke werken bij zuivelbedrijf Inex in Bavegem. Ze zijn er ook ‘opleidingssherpa’. Ze informeren hun collega’s over opleidingsmogelijkheden en overhalen hen om permanent bij te leren. Het is een pilootproject met steun van het Europees Sociaal Fonds dat loopt in een aantal ondernemingen en sectoren.
“We hebben het geluk dat ons management het volgen van opleidingen sterk aanmoedigt. Bij de directie is er het besef dat beter opgeleid personeel minder fouten maakt. Opleiding kost geld, maar je haalt het er dubbel en dik uit.”, zeggen Christophe en Guy. “Als ACV-militanten staan we midden tussen de mensen en zijn we een laagdrempelig aanspreekpunt. We proberen in te schatten welke leernoden onze collega’s hebben. We botsen wel op barrières. Werknemers zijn soms sceptisch. ‘Ik was zo blij dat ik van school af was en nu zou ik terug moeten gaan leren?’ of ‘Ik ga dat niet kunnen’. Dat probeer je dan te weerleggen. Je legt uit dat een opleiding volgen niet saai hoeft te zijn, dat het niet meer is als toen je vroeger op de schoolbanken zat en dat je er voor open moet staan. Of je daagt hen uit: ‘Je hebt toch ook leren werken met de smartphone, dus waarom zou je dit dan niet kunnen?’
Je horizon verruimen
“We proberen de drempelvrees weg te halen en werknemers bij te brengen dat je niet langer kan zonder bij te leren. Vroeger begon je op je 18de te werken aan de band, je job evolueerde weinig en zonder bij te leren kon je werken tot aan je pensioen. Dat is gedaan. Machines veranderen, de wetgeving vraagt extra aandacht voor een aantal zaken, … Mensen beseffen hoe langer hoe meer dat ze moeten meegroeien én dat bijleren voordelen kan hebben. Als je begint als dozeninpakker kan je via opleiding doorgroeien naar operator en later eventueel naar afdelingsverantwoordelijke, werk dat fysiek minder zwaar is. Er zijn de on-the-job-trainingen, maar ook de opleidingen via ons sectoraal opleidingsfonds Alimento. Dat zijn cursussen op maat, waarin alles vrij simpel wordt uitgelegd. We stimuleren mensen ook om opleidingen te volgen via Vlaams opleidingsverlof. Zo kan je opleidingen volgen buiten de bedrijfscontext en je horizon verruimen.”
Nederlands op de werkvloer
“We zijn zelf met het initiatief gekomen voor een cursus Nederlands op de werkvloer voor anderstaligen. Er start een pilootproject voor de nachtploeg. Alleen al naar de veiligheidsinstructies toe is het belangrijk dat je goed Nederlands verstaat en spreekt. Bovendien integreer je beter in de groep en loopt de samenwerking met de collega’s beter. Maar ook ruimer, door je taalvaardigheden te verbeteren kan je je kinderen ook beter helpen op school. Het is een vrijwillig initiatief, dat aarzelend begon met een beperkt aantal inschrijvingen, maar door elkaar te motiveren ligt het aantal deelnemers ondertussen een pak hoger. Dit initiatief toont dat vakbonden en werkgever mooi kunnen samenwerken.”
Identikit INEX
Inex is een Belgisch familiaal zuivelbedrijf uit het Oost-Vlaamse Bavegem met 450 medewerkers. Inex exporteert melkproducten naar meer dan 30 landen, tot in China toe. Christophe Van Landuyt (45) en Guy Van Zandycke (56) werken er als machineoperator en zijn als ACV-militant ook ‘opleidingssherpa’.
“Opleidingssherpa’s kunnen een belangrijke rol spelen”
“Vandaag merken we nog te vaak dat veel werknemers weinig kansen krijgen of benutten om opleidingen te volgen. Dit komt onder andere door een gebrek aan kennis over opleidingsmogelijkheden en -rechten, maar ook doordat er op veel werkvloeren te weinig aandacht is voor leren. In tijden van snelle maatschappelijke veranderingen, zoals de groene en digitale transitie, én een krappe arbeidsmarkt, is het nochtans belangrijk dat iedereen kansen krijgt om bij te blijven of zich verder te ontwikkelen.”, zegt Stijn Gryp, de verantwoordelijke voor het Vlaams ACV.
“Wij geloven in een persoonlijke aanpak, waarbij leerambassadeurs (opleidingssherpa’s) werknemers ondersteunen om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken. Zij kunnen het thema ‘leren’ binnen hun onderneming of organisatie op de agenda zetten, bijdragen aan een leercultuur en fungeren als aanspreekpunt. Als werknemersvertegenwoordiger vervul je een vertrouwenspositie en spreek je de taal van de werkvloer. Dat is een groot voordeel als je werknemers goed wil informeren en bewust wil maken van opleidingsmogelijkheden en de voordelen van leren. Je kan de dialoog over competenties binnen de onderneming mee helpen sturen. In Europa werken verschillende vakbonden al met leerambassadeurs. Dit is niet verrassend, want het niet up-to-date houden van competenties wordt hét sociale risico van de toekomst. Meer sensibiliseren en informeren wordt dus nodig. Ook het nieuwe federale kader rond opleidingsplannen en het individuele opleidingsrecht bieden handvaten om hier binnen ondernemingen mee aan de slag te gaan.”