close

Vraag of opmerking? Laat het ons weten!

Retour au numéro actuel

samenwerkers /

“Pak armoede op de werkvloer aan”

INTERVIEW Patrick Van Looveren / FOTO David Taquin / 9 oktober 2024 / leestijd: 6 minuten

De Samenwerkers van het ACV ondersteunen ACV-kernen die een inclusief personeelsbeleid willen voeren en hebben ook expertise als het gaat over armoede op de werkvloer.
Samenwerker Filip Devriendt legt uit hoe hij en zijn collega’s je kunnen ondersteunen.

Hoe groot is het armoedeprobleem in België?

“Laat me zelf beginnen met een quizvraag: hoeveel procent van de gezinnen in België geeft aan momenteel geen onverwachte uitgaven van meer dan 1.300 euro te kunnen doen? 21,5%. Verrassend veel, niet? En zo zijn er nog wel wat onrustwekkende indicatoren. 214.000 huishoudens doen een beroep op de voedselbank. Werken is geen garantie dat je uit armoede blijft. Het aantal flexi-jobbers steeg met 20% ten opzichte van 2023. De huurprijzen in Vlaanderen stegen met 10% in twee jaar tijd. Armoede is veel meer dan (enkel) geen geld hebben. Het gaat om een web van achterstellingen op verschillende domeinen, vaak verborgen. Armoede heeft een grote psychologische impact. Het leidt tot stress en angst, depressie, een laag zelfbeeld, sociale isolatie. Armoede kan veel oorzaken hebben. Het kan van generatie tot generatie overgaan, een cirkel van armoede zeg maar. Maar je kan ook arm worden door gezondheidsproblemen, je werk te verliezen, een scheiding, een verslaving, stijgende prijzen…”

Hoe herken je collega’s met een armoedeprobleem?

“Je collega zet verlof in bij ziekte, vraagt regelmatig een voorschot op zijn of haar loon, heeft loonbeslag, vraagt om meer uren te werken, merkt onmiddellijk op dat zijn of haar loon te laat is uitbetaald, neemt niet deel aan traktaties, lunches of personeelsfeesten, is vaak (kort) afwezig, verwittigt niet (geen belwaarde meer), is zeer gesloten, reageert vaak ‘negatief’, heeft een laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen, … Vaak gaat dat gepaard met signalen naast de werkvloer: je collega stelt medische zorg uit, stelt de aankoop van noodzakelijke items uit, heeft weinig sociale contacten, heeft geen rijbewijs of auto, gaat nooit op vakantie, heeft geen hobby’s, combineert meerdere jobs, …”

Wat kan je als werknemersafgevaardigde doen?

“Om te beginnen moet je armoede leren ‘zien’. Luister goed naar je collega’s. Verwijs hen door naar gespecialiseerde hulpverlening als je hen zelf niet verder kan helpen. Als afgevaardigde ben je een aanspreekpunt voor heel wat collega’s, maar besef goed dat je geen maatschappelijk werker bent. Ga met je kern na hoe je tot collectieve oplossingen kan komen, bijvoorbeeld door maatregelen op te nemen in een cao.“

Heb je tips om het gesprek aan te gaan?

“Probeer niet te oordelen en geef geen ongevraagd advies. Neem een open, eerlijke en nieuwsgierige houding aan, stel open vragen, vraag naar welke stappen men al gezet heeft. Probeer de ander niet te veranderen. Zoek mee naar oplossingen, maar je moet ze zelf niet willen oplossen. Maak duidelijke afspraken. Ga na wat er kan binnen het bedrijf en welke hulp mogelijk of nodig is. Besef dat je niet alles kan oplossen. Verwijs door. Intern kan dat naar de vertrouwenspersoon, de personeelsdienst, leidinggevenden, de arbeidsarts of de preventieadviseur psychosociale risico’s van de externe dienst voor preventie op het werk.”

filiep.jpg

Ga met je kern na hoe je tot collectieve oplossingen kan komen.

Filip Devriendt

Hoe kan je in je onderneming komen tot een sociaalvoelend beleid?

“Je kan een armoedetoets doen op het niveau van je onderneming. Stel je organisatie in vraag. Wat zijn de kosten om te solliciteren? Hoeveel kost het om in jouw organisatie te werken? Moet je als werknemer zelf je vervoerskosten dragen? Moet je zelf (werk)kledij aankopen? Moet je zelf een (bedrijfs)smartphone aankopen? Moet je gemaakte kosten in het kader van het werk voorschieten? Een concreet voorbeeld: bij een schoonmaakbedrijf moesten werknemers bellen naar de bureau als ze starten en stoppen bij een klant. Dat bracht extra kosten mee voor de werknemers. Na overleg installeerde het poetsbedrijf een gratis 0800-nummer. Of ander voorbeeld: als de brandstofprijzen hoog zijn, kan je afspreken dat alle woon-werkvergoedingen tot hetzelfde niveau van de fietsvergoeding worden opgetrokken als je niet met het openbaar vervoer op de werkplek geraakt. Ga na of je er toe kan bijdragen dat mensen goedkoper op het werk geraken. Bijvoorbeeld door carpoolen te promoten en een extra vergoeding te voorzien voor carpoolers. Informeer collega’s goed, bijvoorbeeld over de gevolgen voor de personenbelasting als ze deeltijds gaan werken, flexi-jobs, progressief werken, … Verwijs door naar interessante diensten zoals Fedris, de vertrouwenspersoon, de preventieadviseur psychosociale aspecten. Gebruik hiervoor affiches, nieuwsbrieven, personeelskranten. Probeer voordelen te bekomen op sector- of bedrijfsniveau. In paritair comité nr. 118 – voor arbeiders uit de voedingssector – werd bijvoorbeeld een aanvullende vergoeding voorzien bij langdurige ziekte. Zorg zo mogelijk voor een militant-specialist ter zake, iemand die sociaal geëngageerd is en zich wil verdiepen in doorverwijzing bij signalen van sociale en financiële problemen, die vlot aanspreekbaar is, empathisch is en zelf sterk in zijn schoenen staat. Als die persoon een ervaringsdeskundige is, is dat een pluspunt.”

En je kan hiervoor de Samenwerkers inschakelen?

“Jazeker, durf met je kern ondersteuning vragen. Daarvoor zijn wij er tenslotte. We kunnen helpen bij de uitwerking van affiches, infofolders, bevragingen. We kunnen het thema mee op de agenda van het sociaal overleg helpen krijgen. We kunnen samen met je kern brainstormen. We hebben een template beschikbaar voor een inclusieve syndicale onthaalbrochure. We kunnen je helpen bij het uitwerken van een bedrijfseigen sociale kaart, waardoor je collega’s met financiële en sociale problemen vlot kan doorverwijzen naar gespecialiseerde diensten.”

Samenwerkers

De contactgegevens van de Samenwerkers in je provinciaal verbond vind je via www.acv-innovatief.be. Op het YouTube-kanaal van de Samenwerkers van het ACV vind je een webinar over armoede op de werkvloer.

Welzijnszorg

Het ACV sluit zich aan bij de initiatieven die armoedebestrijdingsorganisatie Welzijnszorg opzet. www.welzijnszorg.be

Plus d'articles sur

armoede samenwerkers