INTERVIEW /
"We gaan met bondgenoten moeten werken"
TEKST Bram Van Vaerenbergh | FOTO Bart Dewaele | LEESTIJD: 5 MINUTEN | VAKBEWEGING 13 SEPTEMBER 2023
Bij het begin van het werkjaar kijkt ACV-voorzitter Marc Leemans vooruit naar de belangrijkste prioriteiten voor 2023-2024. Ook al stopt hij als voorzitter eind december – hij wordt vanaf 1 januari 2024 opgevolgd door Ann Vermorgen, hij blijft even strijdvaardig als altijd. “De conflicten waar we de zomer mee zijn ingegaan, zijn niet weg”, aldus Leemans.
U begint aan uw laatste jaar als voorzitter. Wat worden de prioriteiten?
“Het werkjaar wordt beheerst door vier werkprioriteiten: de sociale verkiezingen, de politieke verkiezingen – zowel Europees, federaal als regionaal, de voorbereiding van ons statutair congres in 2024 en uiteraard ook de transitie van het ACV.
Maar ik stel tegelijk vast dat ik de laatste jaren ook de klimaatverandering moet noemen, en welke impact die had op onze zomer. In België kwamen we er deze keer goed van af, maar wereldwijd kregen we te maken met extreme droogte, ongeziene hitte en zware bosbranden. De strijdkreet bij de Verenigde Naties klonk alarmerender dan ooit. “Global warming is global boiling geworden.” Het is een zoveelste aansporing aan de politieke en economische leiders om die uitdaging eindelijk serieus te nemen. Het moet de politieke – maar ook de sociale overlegagenda – de komende jaren bepalen op alle niveaus. Onze verwachtingen voor de nationale conferentie voor rechtvaardigde transitie op 8 en 9 november zijn niet hooggespannen, we kunnen er enkel proberen het beste van te maken met het oog op agendasetting voor na de politieke verkiezingen.
En er is uiteraard ook het Belgische voorzitterschap van de Europese Raad in de eerste helft van 2024, waarop we uiteraard willen wegen en waarin we onze rol willen spelen. Al gaat dat voorzitterschap door de regeringspartijen ook wat worden gebruikt in het kader van hun campagne voor de politieke verkiezingen.”
2024 wordt inderdaad een verkiezingsjaar. Wat kunnen we op dat vlak verwachten?
“We kunnen niet naast de opmars van extreemrechts kijken. In steeds meer Europese landen zien we de risico’s toenemen. Het Europees Vakverbond (EVV) maakte een prioriteit van de strijd tegen extreemrechts, en dat is voor ons niet anders. Want werknemers hebben weinig goeds te verwachten van dit soort partijen. Een van hun belangrijkste strijdpunten is de vakbond kapot maken. Wie wordt daar beter van denkt u? Je ziet dat ook in het stemgedrag van hun parlementairen. Ze stemmen tegen een het Europees minimumloon en voor de loonnormwet. Dan weet je het wel. Voor mij blijft het ook de vraag of de Chinesee Muur tussen Vlaams Belang en N-VA zal standhouden als puntje bij paaltje komt.”
-//-
“We kunnen niet naast de opmars van extreemrechts kijken. Werknemers hebben weinig goeds te verwachten van dit soort partijen.”
_
De regering kwam met een akkoord over de pensioenhervorming, maar een belastinghervorming bleef uit?
“Dat klopt, rechtvaardige belastingen, dat is blijkbaar niet haalbaar met sommige regeringspartijen. Terwijl ze wel allemaal kraaien dat mensen meer moeten overhouden van hun loon. Tot het moneytime wordt, dan geven ze niet thuis.
Het uitblijven van de fiscale hervorming is trouwens niet enkel een kwestie van rechtvaardigheid. Hoe gaan we nu de verhoging van het minimumloon met 35,7 euro op 1 april 2024 doorvoeren? Dit is afgesproken in de Groep van 10 en is gekoppeld aan twee begeleidende maatregelen: een volledige compensatie van de loonkostverhoging voor de werkgevers enerzijds, en anderzijds een verhoging van het voordeel voor de werknemers tot 50 euro netto. De regering ging dit regelen via de fiscale hervorming. Die er finaal niet komt. We zullen de regering de komende weken alvast om tekst en uitleg vragen rond dit onderwerp.”
Het belooft een jaar met zware uitdagingen te worden?
“Het demonstratieverbod, Delhaize, Ryanair,… De conflicten waar we de zomer mee zijn ingegaan, zijn niet weg. We gaan – in de mate van het mogelijke – ook met bondgenootschappen moeten werken. Met de andere vakbonden in de eerste plaats, maar ook met bredere coalities van gelijkgezinden rond specifieke eisen. Wat de hervorming van de loonnormwet betreft, zijn we al begonnen met het ABVV te bekijken hoe we dat specifiek gaan aanpakken. Net als met de verdediging van de index. Onze argumenten om de automatische indexering te verdedigen, worden talrijker. Zeker nu blijkt dat de zogenaamde loon-prijsspiraal als gevolg van de indexering een fabeltje is. En dat er dus meer een probleem is van een winst-prijsspiraal: graaiflatie dus.”
