ALGEMENE STAKING 31 MAART /
#werknemersverdienenrespect
19 MAART 2025 / LEESTIJD: 10 MINUTEN
Op 31 maart organiseren de vakbonden een algemene staking tegen de plannen van de Arizona-regering. Waar het stilleggen van bedrijven niet mogelijk is, gebruiken we andere vormen van acties zoals werkonderbrekingen, personeelsvergaderingen, info-initiatieven, enz. We gaan dus voor een breed spectrum van acties op maat van ondernemingen en sectoren. In dit dossiertje geven we een antwoord op veelgehoorde opmerkingen rond de algemene staking en de vakbondsacties tegen het regeerakkoord. We geven ook een antwoord op veelgestelde vragen en verwijzen naar het actiemateriaal om je collega’s op de werkvloer te sensibiliseren.
“De vakbond is tegen hervormingen, maar die zijn net nodig.”
Hervormingen zijn inderdaad meer dan ooit nodig, daar zijn we als vakbond grote voorstander van. Maar dan wel hervormingen die ook jonge werknemers die nu hun loopbaan starten een duurzaam gefinancierde sociale zekerheid garanderen. Kwaliteitsvolle en werkbare jobs die combineerbaar zijn met zorg voor naasten, zelfontplooiing en ontspanning, waar een stabiel brutoloon tegenover staat en met een gepaste werkgeversbijdrage aan de sociale zekerheid, zijn daar de beste garantie voor. Als vakbond hebben we verandering altijd ondersteund en mee mogelijk gemaakt door collectieve oplossingen te onderhandelen en in cao’s te stabiliseren. De meeste van de zogenaamde hervormingen van Arizona zijn echter geen vooruitgang en breken af wat in ons collectief belang is. De grootste hervorming die in dit land moet gebeuren is trouwens een fiscale hervorming die vermogenden een correcte bijdrage laat leveren aan de samenleving. Daar dringt het ACV al jaren op aan. Maar voor dat soort hervormingen geeft de politiek nooit thuis, integendeel. De ene hervorming is blijkbaar de andere niet ...
“Staken heeft geen zin.”
Stakingsacties hebben onze samenleving de afgelopen 150 jaar een heel pak beter gemaakt. Het algemeen stemrecht, de achturendag, betaald verlof, heel het concept van onze sociale zekerheid als collectieve bescherming, … al die vooruitgang is er alleen maar gekomen na doorgedreven stakingen die op dat moment op net zoveel kritiek en bagger onthaald werden als vandaag het geval is. Als vakbond is het onze rol om te werken aan een samenleving die voor iedereen beter is, door méér solidariteit en een sterker collectief kader. Het ACV staat heel dicht bij de mensen en weet veel beter dan politici of opiniemakers welke problemen werknemers iedere dag weer ondervinden. Die problemen zullen we blijven aan de kaak stellen. Luid applaus uit de bubbel van politici en opiniemakers, vaak van rechtse strekking, moeten we daarvoor niet verwachten. Maar daar doen we het niet voor, we doen het voor de gewone mensen.
“Een staking treft de verkeerden.”
“Het zijn steeds gewone mensen die slachtoffer worden van een staking.” Je kan er gif op innemen dat opiniemakers dat weer zullen bovenhalen rond 31 maart. Dat is bijzonder kortzichtig. De plannen van Arizona zullen de komende tientallen jaren een heel sterke impact hebben op onze samenleving. Jonge mensen zullen in de toekomst nog harder en flexibeler moeten werken. Voor een loon dat bevroren blijft en voor minder pensioen. Dat is veel erger dan de mogelijke hinder van een staking. Integendeel, wie nu veel poeha maakt over die hinder is blind voor de enorme gevolgen op langere termijn van de regeringsplannen.
“Bedrijven hebben hier niets mee te maken, maar worden wel getroffen.” Een andere klassieker in het genre. De waarheid is dat werkgeversorganisaties zwaar gelobbyd hebben tijdens de regeringsvorming. En hun zin hebben gekregen. Meer flexibiliteit, langer werken, bevroren lonen, de afbouw van SWT en landingsbanen, de index die moet ‘hervormd’ worden, anderhalf miljard verlaging van werkgeversbijdragen, … Het gaat niet op om nu te doen alsof ze er niets mee te maken hebben.
“De vakbond komt alleen maar op voor de verworven rechten van de oudere generatie en schuift daarmee de problemen door naar jonge werknemers.”
Het tegendeel is waar: het ACV ijvert voor oplossingen die ook voor de toekomst kwaliteitsvolle en werkbare jobs garanderen en goede socialezekerheidsrechten opbouwen voor de volgende generaties. We willen niet de vakbond zijn van het status quo en de verworven rechten. Daarom gaan we niet zomaar voor wat overgangsmaatregelen, maar wel voor een koers gericht op de toekomstige generatie. We zijn bereid te hervormen, maar niet in een scenario van sociale afbraak. Wel in een scenario dat werknemers perspectief biedt op een goed bruto inkomen, op werkbaar werk waarbij ze ook zoveel mogelijk greep hebben op hun tijd, en waarbij duurzaamheid en verbondenheid voorop staan. Een arbeidsmarkt- en samenlevingsmodel waarbij de materiële welvaart die we samen creëren collectief verdeeld wordt onder alle werknemers en met een rechtvaardige fiscaliteit waarbij de sterkste schouders naar vermogen bijdragen.

“Ik kreeg al twee nieuwe knieën. Veel meer moet daar niet bijkomen”
De toegang tot landingsbanen wordt verstrengd, terwijl ook de mogelijkheden tot vervroegd pensioen gefnuikt worden. Jos Van Nijlen: “Op mijn 19de begon ik te werken als slager, nadien ging ik aan de slag bij DAF en nu ben ik al 17 jaar grondwerker. Ik was van plan een landingsbaan aan te vragen. Daar twijfel ik nu aan, want dat zal invloed hebben op mijn pensioen. Door het fysiek zware werk, kreeg ik intussen al twee nieuwe knieën. Veel meer moet daar niet bijkomen.”
“De pensioenen zijn niet meer betaalbaar, er moet iets gebeuren.”
De betaalbaarheid van de pensioenen is een kwestie van (politieke) keuzes. Stel dat men weigert voldoende financiering te voorzien en kiest voor langer werken als oplossing, dan nog moet er eerst voor worden gezorgd dat langer werken überhaupt haalbaar is. De Arizona-coalitie zet daar op geen enkele manier op in. De vakbond heeft heel veel voorstellen die de loopbaan houdbaarder kunnen maken (algemene geleidelijke arbeidsduurvermindering, ruime mogelijkheden van tijdskrediet met vervanging op de werkvloer, technologische vooruitgang gebruiken om de werkdruk te verminderen in plaats van de winst te verhogen). Als men daar niet eerst voor zorgt, verschuiven de kosten simpelweg naar de ziekteverzekering doordat meer mensen ziek uitvallen. Dan zijn onze pensioenrechten afgebouwd, maar blijft het financieringsprobleem van de sociale zekerheid nog steeds even groot.
-//-
We zijn bereid te hervormen, maar niet in een scenario van sociale afbraak.
_
En wat dat zogenaamde financieringsprobleem betreft … dat gaat over prioriteiten waaraan je geld wil besteden. De regering-Michel kende bijkomende lastenverlagingen toe aan bedrijven voor 7 miljard euro. Ook in het huidige regeerakkoord werd last minute beslist nog 1,5 miljard euro extra lastenverlaging toe te kennen. Die uitgaven slaan een dermate groot gat in onze sociale zekerheid dat de sociale bescherming en pensioenen er zwaar door worden uitgehold. Ook de middelen voor zorg en welzijn komen er extra door onder druk. Bedrijven droegen ooit 34% bij aan de sociale zekerheid, vandaag is dat gemiddeld nog maar 22%, zo berekende de denktank Minerva.
“Vakbonden doen aan politiek en dat is hun taak niet.”
Het ACV doet niet aan partijpolitiek, maar komt natuurlijk wel in contact met de politiek. Dat kan ook niet anders, want de politiek heeft heel veel impact op het leven van werknemers. Denk maar aan loonvorming, allerlei flexibiliteit, pensioenen, … Het valt trouwens op dat politici eenmaal ze verkozen zijn en een regering gevormd hebben, met beslissingen komen waar ze voor de verkiezingen niet over piepten. Democratie is echter veel meer dan eenmaal om de vijf jaar een bolletje mogen kleuren waarna politici vrij spel krijgen. Democratie moet ruimte laten voor permanente inspraak, ook van gewone mensen. Het bevorderen en verdedigen van werknemersbelangen via gesprekken en overleg met de politiek is een belangrijk en constant onderdeel van ons werk. Door druk uit te oefenen op partijen en politici trachten vakbonden positieve veranderingen te bewerkstelligen op het vlak van arbeidsrechten, lonen, arbeidsomstandigheden en maatschappelijke vraagstukken.

“Als de premies voor nachtwerk verminderen, verliest ons bedrijf heel wat mensen”
Saïd Abarkan werkt al bijna 30 jaar van 10.30 u. ’s avonds tot 6.30 u. ’s ochtends bij de logistieke hub van DHL in Zaventem. “Voor mij scheelt het 300 euro per maand, dat is zeer welkom. Maar na al die jaren eist het nachtwerk een fysieke tol. Ik slaap slecht, voel me vaak vermoeid. Veel collega’s houden nachtwerk niet lang vol. Ik verwacht niet dat de bedrijfsleiding onze regeling zal opzeggen. Anders dreigen ze heel wat mensen te verliezen.”
Volg de impact van het Arizona-akkoord op werknemers op www.hetacv.be/arizona-voor-werknemers
“De vakbonden doet niets liever dan staken. Het is het eerste waar ze aan denken.”
‘Overleg als het kan, actie als het moet’, is het motto van het ACV. De Arizona-regering heeft het in het regeerakkoord ook vaak over sociaal overleg. Maar dat sociaal overleg moet dan wel tussen gelijkwaardige gesprekpartners verlopen. En daar wringt het schoentje. De werkgeversorganisaties zijn heel positief over de Arizona-regering en we weten allemaal waarom: ze zijn nu al heel goed bediend door de regering. Waarom zouden ze dan ernstig sociaal overleg met de vakbonden voeren?
Ze krijgen hun goesting wel bij de regering. Die regering zegt trouwens ook dat als de sociale partners geen akkoorden vinden, ze zelf zal beslissen. Bijvoorbeeld over een hervorming van de index. We weten allemaal waar dat eindigt met N-VA en MR. Daarom moeten we nu duidelijk maken dat werknemers ook respect verdienen. Als de regering en werkgeversorganisaties beseffen dat ze niet zomaar over werknemers heen kunnen lopen, staan we veel sterker in onderhandelingen om de regeringsplannen bij te sturen. Daarom moeten we op 31 maart tonen dat de regering en de werkgevers rekening moeten houden met werknemers. Want het zijn zij die dit land iedere dag doen draaien.

“De werkdruk is nu al problematisch”
Annie Izzo is ACV-afgevaardigde in de Lidl-winkel in Chapelle-les-Herlement. Momenteel is Lidl op zondag niet open. We hebben onderhandeld dat als Lidl op zondag wil openen dat daar een fikse premie tegenover moet staan of twee dagen recuperatie. Als het regeerakkoord nu toelaat dat winkels sowieso op zondag mogen open zijn, heb je geen onderhandelingsmarge meer. Mensen zitten er echt niet op te wachten. De werkdruk is nu al problematisch. De stok achter de deur van de directie is dat ze dan goedkope jobstudenten zal engageren.”
Er werken interimmers, jobstudenten, flexi-jobbers, freelancers of andere tijdelijke contracten in mijn onderneming.
Wat te doen bij een staking?
Interimmers
Cao nr. 108 (art. 19) is heel duidelijk: “Een uitzendbureau mag geen uitzendkrachten bij een gebruiker tewerkstellen of aan het werk houden in geval van staking of van lock-out.” Dit verbod is ook van toepassing op jobstudenten en flexi-jobbers die via interim tewerkgesteld worden.
De bedoeling van het verbod om interimmers in te zetten bij een staking in een bedrijf, is te vermijden dat het werk van de stakende werknemers wordt ondervangen door interimmers, waardoor de staking wordt ondermijnd. Weet dat de RVA interimmers geen werkloosheidsvergoeding garandeert als vervangingsinkomen voor de stakingsdag. Zaak is dus om hen goed te informeren over het waarom van de algemene staking. Wijs hen ook op de voordelen van een ACV-lidmaatschap (advies op maat, opvolging dossiers werkloosheid, tussenkomst bij problemen, ...). Interimmers die lid zijn van het ACV hebben – vanaf 6 maanden lidmaatschap – recht op een stakersvergoeding.
Heb je dringend advies nodig? Werden de gemaakte afspraken niet nageleefd? Contacteer jouw secretaris of mail ons op Interimunited@acv-csc.be
Ontdek meer over de rechten van interimmers op www.interimunited.be
Flexi-jobbers, jobstudenten, freelancers, onderaannemers en andere tijdelijke contracten
Misschien zijn er in je onderneming nog andere werkers zonder een vast of interimcontract, zoals jobstudenten, flexi-jobbers of freelancers. Alhoewel hierover geen specifieke wetgeving of algemene afspraken bestaan, kan het niet de bedoeling zijn dat de inzet van deze werkers de staking ondermijnt. Maak hierover duidelijke afspraken met je secretaris en de directie en informeer deze werkers over het waarom van de algemene staking en de voordelen van een vakbondslidmaatschap. Als je misbruiken vaststelt, is het belangrijk om deze goed te documenteren. De internationale verplichtingen van België dwingen ons land om de internationale verdragen inzake syndicale vrijheid na te leven en te doen naleven. Deze bepalen onder meer dat stakende werknemers niet mogen vervangen worden door tijdelijke contracten.
Heb je dringend advies nodig? Werden de gemaakte afspraken niet nageleefd? Contacteer jouw secretaris of mail ons op unitedfreelancers@acv-csc.be (voor vragen over freelancers of flexi-jobbers) of isa@acv-csc.be (voor vragen over jobstudenten).
Ontdek meer over de rechten van jobstudenten, freelancers en flexi-jobbers op:
www.jongacv.be
www.unitedfreelancers.be
www.hetacv.be/flexi-job

“Wat als we niet meer aan vereiste aantal werkdagen komen?”
Wie zegt dat jongeren nog niet wakker liggen van hun pensioen, komt bedrogen uit. Jorge Oorlynck, een 34-jarige onderhoudstechnicus bij CNH, vraagt het zich luidop af; “Momenteel ligt de verkoop van landbouwmachines laag. Daardoor is er hier veel economische werkloosheid. Bij de productie van de maaidorsers kenden we het voorbije jaar tot 70 werkloosheidsdagen. De collega’s van de hakselaars telden er zelfs meer dan 100. Wat als we daardoor niet aan het vereiste aantal werkdagen komen, terwijl we er zelf geen controle over hebben?”
Wat met tijdelijke werkloosheid in mijn onderneming bij een staking?
Een werknemer kan op verschillende wijzen werkloos zijn als gevolg van een sociale actie (er waren stakersposten of het bedrijf bleef gesloten, er was geen activiteit in het stakende bedrijf waardoor er geen taken te verrichten waren door de eigen werkwilligen of de externe werkwilligen, …).
De arbeidsovereenkomst van stakende werknemers is geschorst. Zij hebben geen recht op tijdelijke werkloosheid. Niet-stakende werknemers die werkloos zijn door een sociale actie, kunnen maar recht hebben op tijdelijke werkloosheid indien ze niet behoren tot een bedrijf waarin zich stakende werknemers bevinden en geen belang hebben bij de inwilliging van de eisen van de stakers. Met het oog op de acties van 31 maart zal aan de tweede voorwaarde moeilijk voldaan worden aangezien de acties gericht zijn op de maatregelen van de Arizona-regering die alle werknemers zullen treffen, waardoor alle werknemers belang bij hebben bij de inwilliging van de eisen.
Het Beheerscomité van de RVA beslist over het recht op tijdelijke werkloosheid in geval van een sociale actie.
Wat als er een gerechtsdeurwaarder opduikt bij een stakingspiket?
Als je met de vakbonden in je onderneming een stakingspiket organiseert, kan het gebeuren dat je werkgever een gerechtsdeurwaarder inschakelt die ter plaatse komt. Het inschakelen van een gerechtsdeurwaarder heeft als doel de aanwezige werknemers aan het stakingspiket te intimideren.
Het is mogelijk dat de gerechtsdeurwaarder simpelweg de opdracht heeft om vaststellingen te doen over het verloop en de modaliteiten van het stakingspiket. Maar de gerechtsdeurwaarder kan ook de opdracht krijgen om een beschikking te betekenen die door de werkgever via een eenzijdig verzoekschrift bij een rechter is verkregen. Zo’n beschikking heeft als doel bepaalde handelingen te verbieden voor de deelnemers aan het stakingspiket (zoals het blokkeren van de toegang tot het bedrijf, intimidatie van klanten of niet-stakende werknemers, enz.). In de praktijk leidt een dergelijke beschikking er vaak toe dat het stakingspiket wordt opgeheven, ook al kan de beschikking het stakingspiket zelf niet verbieden. Bovendien is zo’n beschikking alleen bindend voor je als het persoonlijk door de gerechtsdeurwaarder is betekend. Als de beschikking je enkel door de werkgever of door een van zijn medewerkers wordt overhandigd, is dit geen geldige betekening en ben je niet verplicht de inhoud ervan na te leven. Daarom is het beter om elk contact met een gerechtsdeurwaarder tijdens een actie te vermijden. De gerechtsdeurwaarder is immers gemachtigd om de aanwezigen te vragen zich te identificeren, en zij zijn dan verplicht hun identiteitskaart af te geven. Bij weigering kan een boete worden opgelegd.
-//-
We stellen vast dat België nog altijd toelaat dat eenzijdige verzoekschriften worden gebruikt in collectieve conflicten.
_
Als de beschikking je wordt betekend, is het belangrijk goed kennis te nemen van de handelingen die erin verboden worden. Het is altijd mogelijk om de actie voort te zetten, zolang je je aan de beschikking houdt en indien nodig de actie-modaliteiten aanpast. Bij de minste twijfel over de naleving van de beschikking is het beter om je terug te trekken om te vermijden dat je zware dwangsommen moet betalen. Zulke dwangsommen worden vaak opgelegd wanneer de in de beschikking verboden handelingen toch worden gesteld. Het bedrag van de dwangsommen staat vermeld in de beschikking.
Als je een beschikking is betekend, bezorg die dan aan je vakbondssecretaris. We stellen vast dat België nog altijd toelaat dat eenzijdige verzoekschriften worden gebruikt in collectieve conflicten, hoewel het Europees Comité voor Sociale Rechten deze praktijk strijdig heeft verklaard met het Europees Sociaal Handvest. Daarom is het belangrijk dat we het gebruik van beschikkingen op basis van eenzijdige verzoekschriften documenteren en de nodige juridische stappen overwegen tegen deze beschikkingen.
www.hetacv.be/arizona
• Als je je afvraagt hoe je kan deelnemen aan de staking, wanneer je recht hebt op de stakersvergoeding van 40 euro en hoe je die vergoeding aanvraagt, lees dan de FAQ ‘Staken doe je zo!’ www.hetacv.be/arizonastaking
• Op de website wordt het regeerakkoord gefileerd voor een aantal profielen. Wat is de impact van de Arizona-plannen specifiek voor werknemers, voor vrouwen, voor werkzoekenden, voor (langdurig) zieken, voor overheidspersoneel en voor jongeren. www.hetacv.be/arizona

Actiemateriaal
• Om een breed publiek te sensibiliseren rond de Arizona-plannen publiceerden we een tweede Arizona-krant. Als je daar nog geen exemplaren van hebt, vraag ze op bij de vakbondssecretaris die je onderneming opvolgt en deel ze uit in je onderneming. Je vindt de krant ook op www.hetacv.be/arizona
• Er zijn ook affiches en themapamfletten die je kan gebruiken in je communicatie naar je collega’s. Eveneens te vinden op www.hetacv.be/arizona Om je een idee te geven hoe die er uitzien, illustreerden we er een aantal hierboven.