DE ‘KLASSIEKE’ MILIEU- EN KLIMAATINFORMATIE

Het milieubeleid van een onderneming kan enorm breed gaan, van inzetten op duurzame mobiliteit en biodiversiteit, verminderen van water- en energieverbruik tot vormingen en sensibilisatieacties. Het feit dat de meeste milieu-informatie steevast in een bepaalde periode wordt gedeeld met de leden van de overlegorganen, biedt dus een mooie kans om hier regelmatig, minstens op jaarlijkse basis bij stil te staan. In wat volgt, bieden we je een overzicht van de belangrijkste milieudocumenten en hun eigenschappen.

Integraal milieujaarverslag

Wat? Het integraal milieujaarverslag (IMJV) bevat vooral technische informatie over emissies, watergebruik, afvalstromen, ...

Via dit verslag kan je dus heel wat te weten komen over de werking van je onderneming.

Waarom? Werden bepaalde drempelwaardes overschreden? Wat is het totale energieverbruik van je onderneming? Dit soort vragen is bijzonder belangrijk, gezien de goede werking en het voortbestaan van een onderneming nauw samenhangen met externe factoren, zoals de energiekost en het behoud van de omgevingsvergunning.

Wanneer? Uiterlijk op 14 maart moet dit document door de werkgever ingediend worden bij het IMJV-loket van de milieuadministratie van de Vlaamse overheid. De werkgever moet ook een afschrift van het integraal milieujaarverslag bezorgen aan het hoofd van de interne dienst PB, de effectieve en plaatsvervangende leden van het Comité PB en de effectieve leden van de Ondernemingsraad (of de Vakbondsafvaardiging indien er geen Comité PB en Ondernemingsraad zijn).

Jaarverslag milieucoördinator

Wat? In bedrijven waar een milieucoördinator is aangesteld (klasse 1- en klasse 2-bedrijven op de lijst met hinderlijke inrichtingen), moet deze verplicht jaarlijks rapporteren over zijn of haar activiteiten.

Zo zal dit verslag het onder andere moeten hebben over de regelmatige controles naar de naleving van de milieuwetgeving op de werkplaatsen. Daarnaast kan de milieucoördinator er ook adviezen in geven voor investeringen om in lijn te blijven met milieu- en klimaatnormen (of om deze net voor te zijn). Ook eventuele normoverschrijdingen en maatregelen om deze tegen te gaan en de gevolgen hiervan te beperken moeten aan bod komen, net als de interne en externe communicatie hierover, bijvoorbeeld naar de buurtbewoners toe.

Waarom? In dit verslag lees je waar de milieucoördinator zijn of haar prioriteiten legde het afgelopen jaar. Was er een specifieke installatie waar de milieunormen telkens werden overschreden? Hield de werkgever rekening met eerdere adviezen van de milieucoördinator? Dat is interessante informatie. Grijp je kans om je opmerkingen en bezorgdheden over het milieubeleid van je onderneming te agenderen. De wet schrijft voor dat de milieucoördinator hierover moet communiceren met de werknemersafgevaardigden, dus je mag redelijkerwijze verwachten dat de milieucoördinator de tijd neemt om je vragen en opmerkingen te behandelen.

Wanneer? Dit jaarverslag moet vóór 1 april aan de werkgever, de Ondernemingsraad en het Comité PB of de Vakbondsafvaardiging worden bezorgd.

-//-

Elke onderneming is verplicht een jaarlijkse toelichting over haar milieubeleid te geven
_

Omstandige toelichting van de werkgever over het gevoerde milieubeleid

Wat? Elke onderneming is verplicht een jaarlijkse toelichting over haar milieubeleid te geven, dat stelt de codex over het welzijn op het werk (art. II 7-16). Die bepaling werd ook overgenomen in de milieuwetgeving.

Waarom? Voorgaande documenten zijn niet in elke onderneming van toepassing, maar gezien deze verplichting opgenomen is in de codex over het welzijn op het werk, biedt dit ook kansen in andere bedrijven en organisaties om het milieubeleid onder de loep te nemen. Over inhoud of vorm spreekt de wetgeving niet. Tracht daarom de bespreking van enkele jaarlijks terugkerende thema’s af te spreken met de werkgever, bijvoorbeeld het energieverbruik, de CO₂-uitstoot, het watergebruik, het afvalbeleid, enz.

Wanneer? In tegenstelling tot de eerder vernoemde documenten, ligt de timing van deze toelichting niet vast. In ondernemingen waar het jaarverslag van de milieucoördinator en/of het integraal milieujaarverslag verplicht zijn, kan deze toelichting gekoppeld worden aan de bespreking van deze jaarverslagen. In ondernemingen zonder deze verplichtingen maak je best afspraken met de werkgever over de timing, de inhoud en de vorm (mondeling, presentatie, op papier, … ).

Andere informatiebronnen

Naast bovengenoemde verplichtingen kan je als militant ook gebruik maken van andere bronnen bij (de voorbereidingen op) het bespreken van het milieu- en klimaatbeleid van je onderneming. Zo maken sommige ondernemingen spontaan een duurzaamheidsverslag op. Of misschien schreef je onderneming zich in voor het een milieubeheer- en auditsysteem (EMAS) of voor het behalen van het ISO 14001-certificaat. De resultaten van deze rapporten kunnen aan de overlegorganen worden voorgelegd.

Een aantal beursgenoteerde bedrijven (met meer dan 500 werknemers) moet vanaf 2025 verplicht een ’duurzaamheidsrapportering’ opmaken naar aanleiding van de Europese CSRD-wetgeving (Corporate Sustainability Reporting Directive). Het aantal bedrijven dat onder deze wetgeving valt, zal de komende jaren progressief toenemen. Vanaf 2027 komen daar nog bijkomende verplichtingen bovenop vanuit de nieuwe Europese CS3D-richtlijn (Corporate Sustainability Due Diligenc Directive). De verplichtingen die voortvloeien uit beide richtlijnen zijn een kapstok voor onderhandelaars die klimaat-, milieu- en mensenrechten (doorheen de keten) willen verstevigen. In een volgend nummer van Vakbeweging geven we je hierrond meer toelichting.

Daarnaast zijn er ook ondernemingen die vrijwillig instappen in zogenaamde ‘EBO’s’ (energiebeleidsovereenkomsten), die bepaalde voordelen met zich meebrengen (zoals toegang tot bepaalde subsidies), maar ook enkele plichten. Zo moet het bedrijf verplicht een plan van aanpak, energieplan en/of een klimaatroadmap opstellen.

Ook kan een onderneming zich spontaan aansluiten bij initiatieven zoals het SBTi
(Science Based Targets initiative), dat op zijn beurt opnieuw bepaalde klimaatbeleidsdoelstellingen en -implicaties met zich meebrengt. De voortgang ten opzichte van deze doelen moeten de aangesloten bedrijven openbaar rapporteren via jaarverslagen, duurzaamheidsverslagen, de website van het bedrijf, …

Ten slotte zijn ook de omgevingsvergunning van je onderneming en eventuele ETS-jaarverslagen (rapporten over de emissierechten van je onderneming) interessant leesvoer.

Raadpleeg uitgebreide milieukalender van de overlegorganen

Het integraal milieujaarverslag, het jaarverslag van de milieu-coördinator en de omstandige toelichting zijn erg interessante bronnen van informatie over het milieu- en klimaatbeleid van je onderneming. Daarnaast zijn er nog andere verslagen waarin milieuaspecten aan bod (kunnen) komen. 

Meer informatie over de milieuwerking van het ACV: https://www.hetacv.be/militant/themas/milieu

Laat je bijstaan

Werken rond milieu is niet altijd eenvoudig. De wetgeving is vaak complex en dat geldt ook voor de informatie die je ontvangt. Gelukkig sta je er niet alleen voor. Het ACV heeft in vele verbonden en centrales milieudeskundigen waar je een beroep op kan doen. Hun contactgegevens kan je ophalen via www.hetacv.be/milieu.

Daarnaast heeft het ACV een milieucoördinator A in dienst die je kan bereiken via milieu.helpdesk@acv-csc.be. Fien Vandamme (Dienst Onderneming) neemt op jullie vraag de milieudocumenten van je onderneming door en bekijkt samen met jullie welke vragen/adviezen/opmerkingen je kan meenemen naar het sociaal overleg.

Onderneming: milieu. ‘Meer weten? Check www.hetacv.be/milieu.