ACTUEEL I INTERNATIONAAL /
Internationale vakbondssamenwerking loont
Turkije is een mooi vakantieland, maar legt een pover bilan voor inzake sociale en syndicale rechten. Omdat vakbonden worden tegengewerkt, wordt de economische vooruitgang onvoldoende omgezet in sociale vooruitgang. Dat ondervonden de werknemers van de Bekaert-vestiging in Izmit. De lokale directie weigerde in te gaan op de vraag van de werknemers voor een loonsverhoging als antwoord op de inflatie die de pan uit rijst. Een staking met steun van ACV-CSC METEA en de internationale vakbeweging deed het management overstag gaan.
Wie in deze koude en kille januarimaand al eens begint te dromen van zomerse vakantiebestemmingen richt zijn blik misschien wel naar het zonnige Turkije. Bij je aankomst in Istanbul, sinds zowat 20 eeuwen de stad waar West en Oost elkaar ontmoeten, zal je deze zomer dan landen in een spiksplinternieuwe en gigantisch grote luchthaven. Je kan er een wandeling maken door de oude stad te midden van ’s werelds prachtigste cultuurschatten of je kan ook de trein nemen onder de Bosporus naar de nieuwe wijken van Aziatisch Istanbul vol wolkenkrabbers. Je waant je er in Manhattan. Voor vakantiegangers en voor onze vele landgenoten van Turkse origine op vakantie in hun land van herkomst is er geen twijfel mogelijk: er is vooruitgang en ontwikkeling in Turkije. En ja, er is dus een reden waarom de AKP en Erodogan de laatste 20 jaar de verkiezingen hebben gewonnen en een serieuze kans maken om ook in 2023 de verkiezingen te winnen. Maar er is ook een schaduwzijde aan die economische ontwikkeling. Turkije is in de greep van een schuldencrisis en galopperende inflatie. Vorig jaar bedroeg die volgens officiële cijfers 83%. Volgens onafhankelijke experts gaat het zelfs om 143%. Erdogan beloofde aan het begin van dit verkiezingsjaar een verhoging van de minimumlonen met 55%, maar dat betekent nog steeds dat de werknemers hun levensstandaard zienderogen achteruit zien gaan.
Schending vakbondsrechten schering en inslag
De schending van vakbondsrechten is schering en inslag in Turkije. Omdat de vakbonden hun werk niet naar behoren kunnen doen, wordt de economische vooruitgang in Turkije onvoldoende omgezet in sociale vooruitgang. Volgens het Internationaal Vakverbond hoort Turkije bij de 10 slechtste landen voor werknemers om in te leven. Vakbondslui krijgen van de overheid gevangenisstraffen omdat ze gebruik maken van hun grondwettelijk recht op vrijemeningsuiting en vrijheid van collectieve actie. Werknemers worden door hun werkgever geïntimideerd en ontslagen vanwege hun werk als vakbondsafgevaardigde. De Turkse wetgeving muilkorft de vakbondsactie en collectieve onderhandelingen. De Turkse wetgeving legt ook de registratie op van alle vakbondskernen met hun aangesloten leden op een webstek van het ministerie van arbeid. Dit zet de poort open voor intimidaties door werkgevers die zo alle vakbondsleden in hun bedrijf immers bij naam kennen. De overheid komt ook tussen in collectieve conflicten tussen werkgevers en werknemers en verklaart stakingen onwettig als zij “een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid”. Niet verwonderlijk dus dat amper 13% van de Turkse werknemers aangesloten is bij een vakbond en door collectieve arbeidsovereenkomsten wordt gedekt. Nochtans maakt de vakbond in Turkije wel degelijk het verschil: wie vakbondslid is en onder de cao valt, verdient tot 40% meer dan een niet gesyndiceerde!
-//-
“Omdat de vakbonden hun werk niet naar behoren kunnen doen, wordt de economische vooruitgang in Turkije onvoldoende omgezet in sociale vooruitgang.”
_
Loonsverhoging bij Bekaert na staking
Op 22 december gingen de 400 werknemers van het filiaal van Bekaert in Izmit in staking om een loonsverhoging af te dwingen en zo de stijgende levensduurte aan te kunnen. Het lokale management zocht steun bij de Turkse regering en deze verklaarde de staking onwettig, omdat ze een bedreiging voor de nationale veiligheid zou vormen. Onze collega’s van ACV-CSC METEA – die momenteel het voorzitterschap waarnemen van de Europese Ondernemingsraad bij Bekaert – en de Europese beroepsfederatie IndustriALL droegen hun steentje bij tot de syndicale actie. Hoewel de Europese ondernemingsraad geen wettelijke bevoegdheid heeft in Turkije, zette ACV-CSC METEA druk op Bekaert en nam het digitaal deel aan de persconferentie van de Turkse vakbond op 22 december in Izmit. De Turkse vakbond en ACV-CSC METEA formuleerden een scherpe aanklacht tegen Bekaert, dat in Turkije evengoed als in België zijn sociale verantwoordelijkheid moet opnemen. Het management moet de syndicale rechten en het recht op collectieve onderhandelingen respecteren en met de lokale vakbond onderhandelen over een loonsverhoging in plaats van zich schuil te houden achter de rug van een autoritaire regering. Resultaat van de gezamenlijke syndicale actie: het management van Bekaert in Turkije keerde terug naar de onderhandelingstafel en op 11 januari konden de werknemers van Bekaert in Izmit hun staking beëindigen met als positief resultaat een loonsverhoging van 83% en vooral op langere termijn een erkenning van de vakbondsactie bij Bekaert. Internationale vakbondssamenwerking loont en levert resultaten op!
“Van de manier waarop ze iedereen hier meenemen in het stakingsverhaal kunnen we iets leren.”
PIET DOSSCHE, AVC-AFGEVAARDIGDE EASTMAN
/“Onder de indruk van de vastberadenheid tot actie”
Piet Dossche, ACV-afgevaardigde bij Eastman in Gent, maakte deel uit van een ACV-delegatie die de vakbondsafgevaardigden van Bekaert op hun werkplek in Izmit ontmoette. “Ik was enorm onder de indruk van de stakingsvoorbereiding die we mochten meemaken in de Turkse Bekaertsite. Tijdens elke rustpauze kwamen de werknemers samen om strijdliederen te zingen. Dat zorgde voor een geweldige groepsdynamiek en wakkerde tevens de vastberadenheid tot actie onder de collega’s aan. Van de manier waarop ze iedereen meenamen in het stakingsverhaal kunnen we iets leren.”
De ontmoeting vond plaats in het kader van een wederzijdse uitwisseling met DISK, de progressieve en onafhankelijke Turkse vakbondsconfederatie over de rol van de vakbonden in de klimaat- en energietransitie. Turkije heeft immers niet alleen met een levensduurtecrisis te maken, maar ondergaat ook de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering (vooral in hun belangrijke landbouwsector). Het ACV gelooft in de waarde van wederzijdse uitwisselingen om zo internationale samenwerkingsverbanden te sluiten. En deze samenwerkingsverbanden kunnen op momenten die er toe doen – zoals bij de staking bij Bekaert – ingezet worden als hefboom voor sociale resultaten.
