ACTUEEL /
Na het faillissement bij Van Hool: wat nu?
TEKST Bram Van Vaerenbergh | FOTO’S Maarten De Bouw | 15 MEI 2024 | LEESTIJD 6 MINUTEN
Een desolate parking, lege gebouwen. Waar de failliete bus- en touringcarbouwer Van Hool in Koningshooikt ooit hét bedrijf in de regio was – met 2.500 werknemers – oogt alles nu verlaten. Op één bedrijfshal na. Geen bussen meer, maar een vijftigtal stoelen én zo’n 20 dienstverleners, secretarissen en bijblijfconsulenten van het ACV. Op negen dagen tijd helpen zij zo’n 1.700 arbeiders en bedienden met de administratieve rompslomp die het faillissement met zich meebrengt.
In de showroom van Van Hool, waar ooit de pronkstukken van de Belgische bus- en touringcarbouwer stonden en waar om de vijf jaar personeelsfeesten werden gehouden, is de feeststemming nu ver te zoeken. De hal wordt gebruikt om de papierwinkel te regelen van de ruim 1.700 ACV-leden die getroffen werden door het faillissement. Na de aankondiging moesten de vakbonden snel schakelen: het ABVV, de ACLVB, maar vooral het ACV, dat zo’n 1.700 leden telde binnen Van Hool. Om een overrompeling van de dienstencentra te vermijden – en alle aanvragen te centraliseren – wisten de secretarissen en hoofdafgevaardigden de curatoren te overtuigen om een tijdelijk dienstencentrum op te bouwen op het bedrijventerrein, als enige van de vakbonden. Negen dagen lang, van 9 uur tot soms 19 uur ’s avonds, passeren de arbeiders en bedienden hier met vragen, papieren, verhalen. Voor velen is het misschien de laatste keer dat ze hun collega’s terugzien.
“We zijn op 26 april begonnen met dit initiatief, en we zaten hier tot 8 mei”, zegt secretaris Peggy Schuermans, die zelf ook aanschuift aan het onthaal om alles in goeie banen te leiden. “Op 11 maart hadden we de eerste bijzondere ondernemingsraad, en het werd snel duidelijk dat het ook in de richting van een faillissement kon uitgaan. Het verhaal is bekend: als er op 31 maart geen investeerder was, was het gedaan met Van Hool. We zijn dan vrij snel in contact getreden met de collega’s van de dienstverlening en de provincies om te bekijken hoe we dit konden aanpakken, want dit is geen alledaags fenomeen. Gelukkig maar, het moet al geleden zijn van het faillissement van Sabena dat we als ACV nog zo getroffen werden door een faillissement.”
Oude werknemers
Het moet gezegd, het tijdelijke dienstencentrum oogt – los van de omstandigheden – indrukwekkend. Voldoende privacy voor iedereen die bij een dienstverlener langsgaat, alle informaticabenodigdheden – de curatoren lieten zelfs een extra datalijn aanleggen – en vooral ruimte voor gesprekken tussen de (ex?)-collega’s. “Het is belangrijk dat we dat op de werkvloer kunnen organiseren, in een vertrouwde omgeving.
-//-
“Enkele collega’s maakten al twee-drie keer een faillissement mee.”
Patrick Van Herck, ACV-afgevaardigde Van Hool
_
Dit moment is een van de weinige momenten dat je fysiek contact hebt met de leden, en je moet er tijd voor nemen. Uiteindelijk komen de dienstverleners ook allemaal vrijwillig naar hier, voor lange dagen door de vele vragen en de complexe dossiers. We proberen om de dossiers wat te groeperen: eerst laten we de arbeiders komen omdat de doorlooptijd bij de RVA voor hen wat langer is en nadien komen de bedienden. We hebben de mensen afgeraden om zelf naar de dienstencentra te gaan en laten weten dat we hen zelf gingen contacteren van zodra er nieuws was. We proberen iedereen zo goed mogelijk te informeren, al worden onze militanten nog steeds overbevraagd”, vervolgt Schuermans.
Een van die militanten is Patrick Van Herck. Met zijn veertig jaar dienst bij Van Hool is hij een van de anciens, en is hij ook een van de mensen die door de curatoren in dienst werd genomen om hen bij te staan. “De collega’s hebben veel vragen over de mogelijke doorstart, en dat is logisch. Er zijn er al die een nieuwe job vonden, anderen wachten af wat de doorstart voor hen kan betekenen. Maar we kunnen er nog niet te veel over communiceren. VDL (het Nederlandse bedrijf dat Van Hool wil overnemen, red.) ondertekende een intentieverklaring, maar die moet nog worden omgezet in een definitieve overname”, zegt Patrick, terwijl hij naar de zaal vol wachtende collega’s kijkt.
“Bij de bedienden is de gemiddelde leeftijd 49 jaar, bij de arbeiders 47 jaar. Vrij oud dus, wat nieuw werk ook niet altijd makkelijk maakt. Enkele collega’s maakten al twee-drie keer een faillissement mee, maar dat zijn uitzonderingen. De meesten – zoals ik – werken al heel hun leven bij Van Hool. Zo’n twintig tot dertig jaar geleden was Van Hool niet de beste betaler, maar dat is toch veranderd in de loop der jaren. Als ik hoor dat sommige collega’s die elders solliciteren zo’n 16 euro per uur zouden verdienen… Hier ligt dat toch tussen de 18 en 20 euro. Ze verschieten toch, en beseften dat het hier qua arbeidsvoorwaarden nog niet zo slecht was.”
Toekomstperspectief
Iets verderop organiseren de medewerkers van Doorstart+, een project van ACV Innovatief in samenwerking met de andere vakbonden, infosessies rond ‘Hoe
omgaan met ontslag?’. Dat project bestaat al langer, maar is begin dit jaar uitgebreid naar herstructureringen en faillissementen.
Sommigen schreven zich zelf in, anderen worden in de zaal aangesproken. Vrijdagochtend zitten er zo’n vijftien werknemers in de sessie. Geen klassiek rondje om iedereen voor te stellen, maar wél een foto zoeken die het best hun gevoel beschrijft. We zien foto’s van een berg, een licht, een tornado,… En het omschrijft inderdaad het gevoel dat de meeste mensen delen. Enkelen onder hen hebben al een nieuwe job gevonden, anderen nog niet. En er over praten blijft moeilijk, zeker voor diegenen die carrières van meer dan dertig jaar bij Van Hool achter de rug hebben.
“Je merkt wel bij de mensen dat ze nood hebben om er over te babbelen, maar voor velen is een stap naar de sessies groot”, besluit Karin Blommaert, bijblijfconsulente. “De mensen die de workshops volgden, waren erg positief achteraf. Het is belangrijk om de werknemers opnieuw toekomstperspectief te bieden, en hen te tonen hoe ze stappen kunnen zetten om opnieuw richting arbeidsmarkt te gaan.”
-//-
“Het is belangrijk om de werknemers opnieuw toekomstperspectief te bieden, en hen te tonen hoe ze stappen kunnen zetten om opnieuw richting arbeidsmarkt te gaan.”
Karin Blommaert, bijblijfconsulente ACV
_
In dat opzicht verzamelde sectorfederatie Agoria zo’n 1.700 vacatures om de getroffen werknemers snel en efficiënt te laten doorstromen naar andere technologiebedrijven in de buurt. Op 28 mei organiseert Agoria ook een jobbeurs, waar zo’n vierhonderd bedrijven aanwezig zullen zijn.
