DOSSIER ARBEIDSONGEVALLEN | /
Nog steeds te veel werknemers slachtoffers van arbeidsongeval
TEKST Stijn Gryp | FOTO chalermphon_tiam | LEESTIJD: 3 MINUTEN | VAKBEWEGING 19 APRIL 2023
28 april is elk jaar de Werelddag voor veiligheid en gezondheid op het werk. In landen over heel de wereld worden op die dag de slachtoffers van arbeidsongevallen herdacht. Het totale aantal arbeidsongevallen op de arbeidsplaats zit de laatste decennia in een dalende lijn. En dat is goed nieuws. In 2020 en 2021, de laatste twee jaar waarvoor cijfers beschikbaar zijn, werd het aantal arbeidsongevallen echter sterk beïnvloed door de coronacrisis. Dit maakt het moeilijk om te zien of de dalende trend zich doorzet. Toch wijzen de cijfers van 2021 erop dat de dalende cijfers nog altijd een deel van de werkelijkheid verbergen. En dat is dat we deze daling niet zien bij de duizenden ongevallen die een blijvende arbeidsongeschiktheid tot gevolg hebben.
In 2021 waren er in de privésector 105.286 werknemers slachtoffer van een arbeidsongeval op de werkplek, een stijging in vergelijking met 2020. Dit heeft natuurlijk alles te maken met de coronacrisis die voor een daling zorgde van het aantal arbeidsongevallen. Ook in 2021 waren er door de coronacrisis nog periodes van verminderde economische activiteit, waardoor het aantal arbeidsongevallen lager lag dan in 2019. Het is dus wachten op cijfers voor 2022 om te zien of de dalende trend van het totale aantal arbeidsongevallen sinds de jaren tachtig zich doorzet.
Geen daling ernstige arbeidsongevallen
De dalende trend zet zich echter niet door voor het aantal ernstige arbeidsongevallen. Opvallend is dat dit aantal in 2021 bijna op dezelfde hoogte lag als in 2019. In 2019 waren er 11.789 arbeidsongevallen met een blijvende arbeidsongeschiktheid. In 2021 waren dit er 11.530. Zelfs wanneer we deze cijfers opsplitsen naar arbeiders en bedienden, en via de RSZ-cijfers rekening houden met de schommelingen in tewerkstelling, dan nog zien we geen daling bij de ernstige arbeidsongevallen.
Zelfde trend in publieke sector
Ook In de publieke sector zijn arbeidsongevallen nog steeds een probleem. Deze cijfers zijn moeilijk te vergelijken met die van de privésector omdat ze op een andere manier worden ingezameld en voorgesteld. In 2021 waren er in totaal 29.863 arbeidsongevallen op de arbeidsplaats in de publieke sector; een aantal dat nog duidelijk lager ligt dan voor corona, maar in vergelijking met 2020 wel duidelijk terug aan het stijgen is (2019: 36.665; 2020: 26.972). Eigenlijk kun je stellen dat de cijfers in de publieke sector dezelfde trend volgen als de privésector.
Algemeen kan je concluderen dat de daling van het aantal arbeidsongevallen enkel het gevolg is van een daling in de aangifte van de lichte arbeidsongevallen. Al in 2007 stelde Fedris vast dat 2 op 3 arbeidsongevallen niet worden aangegeven. De ernstige arbeids-ongevallen blijven al meer dan 30 jaar op hetzelfde hoge niveau. Hoed je dus voor Belgische statistieken over arbeids-ongevallen waarbij naar het totale aantal aangegeven ongevallen wordt gekeken. De daling van het totale aantal aangegeven arbeidsongevallen verbergt de werkelijke situatie. Preventie-inspanningen mogen in geen geval worden afgebouwd.
