HET PUNT /
Pak ziekmakend werk aan, niet de ziekgemaakte werknemer
16 april 2025 / leestijd: 3 minuten
Vandaag zijn er in België meer dan 526.000 mensen die langdurig ziek zijn. Die cijfers blijven stijgen. Het ACV maakt zich grote zorgen dat de maatregelen van de Arizona-regering het aantal langdurig zieken nog verder zullen doen toenemen. Denk hierbij aan het verhogen van de pensioenleeftijd, het afschaffen van SWT, strengere voorwaarden voor landingsbanen en meer flexibiliteit op het werk. De regeringen legde de laatste jaren te veel de nadruk op het individu. Ze richtten zich op het straffen en de schuld geven aan langdurig zieken. Het huidige regeerakkoord is in hetzelfde bedje ziek.
De realiteit op de werkvloer bereikt vaak niet het onderzoek, het publieke debat of het politieke debat. Men gaat er te vaak vanuit dat werk automatisch lichter is geworden. Voor veel werknemers is de realiteit anders. De meeste banen worden niet lichter, wat blijkt uit de stijgende ziektecijfers en de werkbaarheidsmonitor van de Stichting Innovatie en Arbeid. Volgens het ACV moet de focus dus liggen op preventie en op het aanpakken van ongezond werk in plaats van op het aanpakken van de zieke werknemer.
We hebben een collectieve aanpak nodig in plaats van een individuele. Zonder het aanpakken van ongezond werk blijven alle maatregelen dweilen met de kraan open.
De twee belangrijkste oorzaken van langdurige ziekte zijn spier- en gewrichtsaandoeningen en psychosociale aandoeningen. We zien een toename van technologische controle op het werk, wat leidt tot meer stress. De werkdruk neemt toe en de
autonomie van werknemers komt onder druk. Hoewel sommige fysiek zware beroepen zijn afgenomen, zijn andere ontstaan, zoals het tillen van patiënten. Repetitieve taken komen nog altijd vaak voor en veroorzaken problemen. Het ACV wil zich vooral richten op het wegwerken van die oorzaken.
-//-
“Om de oorzaken van ziekte effectief aan te pakken, is een fundamentele herziening van het werk nodig.”
BART VANNETELBOSCH
_
Het aanpakken van ziekmakend werk is niet mogelijk zonder aandacht voor gender. Vrouwen worden onevenredig hard getroffen door de regeringsmaatregelen. Ze worden meer blootgesteld aan ongezond werk, hebben meer kans om langdurig ziek te worden en lopen meer kans op sancties als langdurig zieken. Bovendien hebben ze lagere vervangingsinkomens tijdens ziekteperiodes en minder kans dat hun werkgerelateerde aandoening erkend wordt als beroepsziekte.
Om de oorzaken van ziekte effectief aan te pakken, is een fundamentele herziening van het werk nodig. Zonder echte onderhandelingen en sterke akkoorden in het sociaal overleg over hoe werk gezond kan en moet worden georganiseerd, zullen de problemen niet bij de wortel worden aangepakt. Onze ondernemingsafgevaardigden spelen daar een cruciale rol in. Het ACV wil de middelen waarover onze afgevaardigden beschikken verder verbeteren. Cao nr. 104 over de tewerkstelling van oudere werknemers en cao nr. 39 over de invoering van nieuwe technologieën moeten dringend worden aangepast aan de veranderde omstandigheden op de werkvloer. Wij blijven ijveren voor verbeteringen in de Codex welzijn op het werk en investeren in de opleiding van onze afgevaardigden zodat die wetgeving correct wordt toegepast, ook in kleinere ondernemingen.
