In het regeerakkoord zijn volgende maatregelen opgenomen:

• “Alle periodes van werkloosheid, SWT, pseudobrugpensioen en landingsbanen die ingaan vanaf de datum van het regeerakkoord worden gelijkgesteld aan een beperkt fictief loon.”
• “We vervangen de huidige pensioenbonus door een nieuwe bonus waarbij het pensioenbedrag vermeerdert met een bonus van 2% (tot 2030), 4% (tot 2040), 5% (vanaf 2040) per jaar opname na de wettelijke pensioenleeftijd indien de gepensioneerde voldoet aan 35 loopbaanjaren van 156 dagen met effectieve arbeidsprestaties en 7020 effectief gewerkte dagen. Periodes van moederschapsrust en loopbaanonderbrekingen/ verminderingen met zorgmotief, geboorteverlof worden gelijkgesteld met effectieve arbeidsprestaties.”
• “Vanaf 1 januari 2027 worden gelijkgestelde periodes die meer dan 40% uitmaken van de loopbaan niet langer meegerekend voor de berekening van het pensioen van werknemers en zelfstandigen. Deze grens van 40% daalt elk jaar met 5 procentpunten tot 20% in 2031, zoals dit vandaag reeds het geval is voor ambtenaren. Periodes van ziekte en zorgverloven worden hierbij buiten beschouwing gelaten.”

Daaruit volgt dat periodes van werkloosheid minder zullen meetellen in de loopbaan en, indien wel gelijkgesteld, aan een lager loon worden ingeschaald. Dat is op zich al een zware maatregel. Niemand kiest ervoor werkloos te zijn. Daarbij is echter ook helemaal geen aandacht gegeven aan het fenomeen van tijdelijke werkloosheid. Gezien werknemers met tijdelijke werkloosheid binnen het systeem van de werkloosheid vallen, zullen alle maatregelen die de werkloosheid viseren als gelijkgestelde periode, ook een impact hebben op veel meer werknemers dan de zogenaamde volledig uitkeringsgerechtigde werkzoekenden. De voorbije 10 jaar werden elk jaar gemiddeld meer dan 400.000 werknemers geconfronteerd met minstens 1 dag tijdelijke werkloosheid. Jaarlijks zijn er meer dan 2000 werknemers die meer dan 150 dagen tijdelijke werkloosheid kennen. Tijdens het hoogtepunt van de covid-periode ging het om bijna 50.000 werknemers die meer dan 150 dagen tijdelijk werkloos waren.

Enorme impact voor veel werknemers

Wanneer we deze cijfers naast het regeerakkoord leggen is de potentiële impact voor veel werknemers gigantisch. Alle werknemers die op tijdelijke werkloosheid worden gezet, meer dan 400.000 per jaar, zullen een herberekening zien van hun jaarbedrag dat de basis vormt voor de pensioenberekening indien deze dagen worden geherwaardeerd aan een lager loon. Soms beperkt, soms aanzienlijk. Zij verliezen dus pensioen voor dagen waarop zij wel verbonden waren aan hun werkgever, maar buiten hun wil om op tijdelijke werkloosheid werden gezet.

Bovendien zal een ruime groep werknemers ook loopbaanjaren verliezen in functie van de malus. Werknemers moeten namelijk 156 effectief gewerkte dagen bewijzen, waarbij werkloosheid niet is gelijkgesteld.

Alle werknemers die meer dan 150 dagen tijdelijk werkloos waren zullen dus bij een voltijdse betrekking niet aan de nodige 156 dagen komen. Per jaar gaat het om meer dan 2.000 werknemers, en tijdens de covid-periode over bijna 50.000. Dat veronderstelt bovendien een voltijdse tewerkstelling. Bij halftijds werk kan 1 dag tijdelijke werkloosheid al voldoende zijn om onder de drempel te vallen. De impact is dus veel groter. Het kan ook gaan om dezelfde werknemers die over enkele jaren in een dergelijke situatie terechtkwamen en die dus meerdere jaren verliezen in de berekening van de malus. Daarvoor betalen ze bij de opname van hun vervroegd pensioen.

Conclusie: Tijdelijk werklozen zijn werknemers die onder een arbeidsovereenkomst werken. Zij zullen door de huidige pensioenmaatregelen potentieel zwaar worden gestraft in hun pensioen voor een keuze van hun werkgever en omstandigheden die volledig buiten hun wil liggen.

Overzicht van tijdelijke werkloosheid

Tijdelijke werkloosheid is een belangrijk instrument als automatische stabilisator in de Belgische arbeidsmarkt. Het systeem heeft ook tijdens de covid-periode nog eens zijn nut bewezen. De essentie van tijdelijke werkloosheid is dat wanneer werkgevers onder bepaalde gedefinieerde omstandigheden geen werk kunnen aanbieden, ze hun werknemers tijdelijk werkloos kunnen verklaren. Deze ontvangen dan tijdelijk een vergoeding via de werkloosheid, aangevuld met supplementen van de werkgever.
Ze behouden echter de arbeidsovereenkomst met de werkgever en zijn nog steeds gebonden aan de voorwaarden van de overeenkomst.

Er bestaan verschillende systemen, met andere voorwaarden, maar telkens gaat het om systemen buiten de wil om van de werknemer, waarbij de werkgever de aanvraag doet. Elk type heeft specifieke regels en aanvraagprocedures bij de RVA.

• Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen
  • Dit systeem geldt voor bedrijven met minder werk door economische moeilijkheden. Het is mogelijk voor zowel arbeiders als bedienden, mits
  • bepaalde voorwaarden.
  • Werkgevers moeten kunnen aantonen dat er een tijdelijke daling van de activiteit is.
• Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer
  • Dit systeem geldt enkel voor arbeiders in sectoren die sterk afhankelijk zijn van weersomstandigheden (bv. bouwsector). Het is toegestaan bij extreem weer dat het uitvoeren van werk onmogelijk maakt.
• Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht
  • Dit systeem is meer algemeen voor situaties waarin werken tijdelijk onmogelijk is door externe, onvoorzienbare omstandigheden. Het is binnen dit systeem dat men ook uitzonderlijke crisissituaties zoals COVID-19 inpast.
• Tijdelijke werkloosheid wegen staking of lock-out
  • Voor werknemers die rechtstreeks of onrechtstreeks werkloos zijn ten gevolge van een sociale actie (staking of lock-out)
• Andere vormen van tijdelijke werkloosheid
  • Tijdelijke werkloosheid wegens technische stoornis.
  • Tijdelijke werkloosheid wegens collectieve jaarlijkse sluiting.

Blijf op de hoogte van de Arizona-plannen op www.hetacv.be/arizona

Meer weten over pensioen? Check www.hetacv.be/pensioen