Het is duidelijk dat onze industriële sectoren nog niet uit woelig vaarwater zijn. De vraag is hoe zich dit doorzet in andere sectoren. Voorlopig zijn de economische groeicijfers en tewerkstellingscijfers nog stabiel, maar het is afwachten wat aan de andere kant van de oceaan staat te gebeuren als Trump terug zijn intrede doet. De G10 heeft de toekomst van de industrie in zijn besprekingen opgenomen, maar het is nog afwachten wat de uitkomst daarvan zal worden.

Intussen geen nieuws van het federale onderhandelingsfront. Al geldt geen nieuws, goed nieuws hier niet meteen. Wie de pers volgt kon denken dat het op een week of tegen Kerst wel zou beklonken zijn. Al is de toon weer gekeerd en duurt het mogelijk nog een tijd langer gelet op de vele besprekingspunten. Welke ballonnetjes alsnog doorprikt worden of welke asociale maatregelen het toch halen is dus nog een open vraag.

Vermogensinkomsten zwarte vlek

Wel bleek duidelijk met de publicatie van de studie van professor Decoster en anderen¹ – een grootschalig onderzoek van de KU Leuven, Universiteit Antwerpen en ULB – rond de paradox van de inkomensongelijkheid – dat vermogensinkomsten een zwarte vlek zijn. Niet alleen komen ze amper in beeld, maar bovendien zijn ze een motor van ongelijkheid ten voordele van de hoogste inkomens. Geen verrassing, maar wel een feitelijk onderbouwde vaststelling deze keer. Pijnlijk dat de rechtse lobby niet verder komt dan de timing van de publicatie als verdacht te bestempelen. Dan weet je dat er weinig echte tegenargumenten te vinden zijn. Tijd dus om alle vermogensinkomsten van dividenden, meerwaarden en vastgoed mee in het bad te trekken.

Werkgevers weinig coöperatief

In de Nationale Arbeidsraad blijven een reeks van besprekingen doorlopen, al is het duidelijk dat de werkgevers met meer dan een half oog kijken naar wat er uit de komende regering te halen valt. Dat is duidelijk merkbaar in de besprekingen rond de Federal Learning Account (FLA) waar overleg ten gronde telkens wordt vooruitgeschoven, in de hoop de FLA volledig te kelderen. Maar ook bij de omzetting van de Europese richtlijn over minimumlonen lijkt het niet mogelijk te komen tot zelfs maar een aanbeveling naar de sectoren ter ondersteuning van het sociaal overleg en de rol van werknemersvertegenwoordigers op basis van cao 5.

-//-

“Het is tijd om alle vermogensinkomsten van dividenden, meerwaarden en vastgoed mee in het bad te trekken.”

_

Tegelijk weigeren de werkgevers in de NAR bij monde van het VBO de correctiecoëfficiënt voor cao nr. 17 en cao nr. 46 aan te passen. Deze moet jaarlijks de vergoedingen voor SWT aanpassen volgens de evoluties van de lonen in de paritaire comités. Een routinediscussie die, voorlopig althans, op een harde njet botst. Zonder enige onderbouwing.

Helemaal beschamend wordt het als we de blik naar de socialezekerheidsinstellingen richten, waar de werkgeversbank zich onthield bij de goedkeuring van een voorlopige begroting van de gezondheidszorg in het RIZIV. Dat is noodzakelijk gezien het gebrek aan politiek akkoord en de nood aan duidelijkheid voor alle gezondheidsactoren. De impact voor de burgers is hopelijk beperkt, maar het risico is reëel dat verschillende specialisten zich deconventioneren en dus hogere tarieven zullen vragen. Van verantwoord bestuur aan werkgeverskant is dus geen sprake.

Dat is ook merkbaar in de RVA waar de discussie rond de aanpassing van de werkloosheidsbepalingen vastzit. Gelet op de verhoging van de pensioenleeftijd op 1 januari naar 66, moeten werkloosheidsuitkeringen natuurlijk volgen. Volgens de huidige regelgeving zou dat recht stoppen vanaf februari voor werkzoekenden die in januari 65 worden. Een technische correctie is al wat nodig is, maar door het betrekken van discussies rond de vrijstelling van beschikbaarheid draaien we daar cirkels. Ook daar zal de bevoegde minister snel moeten trancheren.

Maar het ene debat is het andere niet, en het lijkt erop dat we tegen het jaareinde wel een stap vooruit kunnen zetten op het vlak van herstructureringen met een aanpassing van cao nr. 32bis om een gezamenlijke informatieverplichting door de overlater en overnemer aan de overgenomen werknemers te voorzien. Als dat lukt, lees je er hier zeker nog meer over.

Moeilijke interprofessionele onderhandelingen in het verschiet

Dat samen betekent dat we naar een moeilijk overleg gaan om tot een interprofessioneel akkoord (IPA) te komen. De besprekingen rond de ACV-eisenbundel zijn lopende in het Bestuur en in de organisaties, maar met een regering die wel of niet een reeks maatregelen met betrekking tot IPA-materie zal nemen en werkgevers die daarop rekenen, is het moeilijk elkaar diep in de ogen te kijken.

Leg daarnaast ook nog de discussie van de welvaartsenveloppe waar nog geen doorbraak is en waar de regering van lopende zaken het veld aan de nieuwe regering laat. De discussie tussen werkgevers en werknemers hervat begin volgend jaar met bijkomende cijfers van het Planbureau. Interessant detail is wel dat – op basis van wat al voorhanden is – de litanie van werkgevers over overdreven stijgingen en werkloosheidsvallen weinig grond krijgt. Al zal dat hen er niet van weerhouden zolang mogelijk dwars te liggen.

Parlementaire voorstellen gaan alle kanten uit

Parlementair blijft het vooral voorstellen regenen waarvan de finaliteit onzeker is bij ontbreken van een stabiele coalitie. Het uitstel van de FLA glipte er al door. Te hopen is dat voorstellen zoals het verlengen van de 600 uur studentenarbeid of het schrappen van drempels inzake flexi-jobs dat ook niet doen.

Op basis van een voorstel van resolutie rond herinneringseducatie en de burgerschapsvorming over het Belgisch verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, kan misschien wel eindelijk de discussie voor een feestdag op 8 mei, één van de elementen in de resolutie, in een sereen en breder kader worden gevoerd. De werkgevers hebben zich, schoorvoetend, alvast verbonden om een bespreking te voeren over de resolutie. Maar er zal dus eerst nog wel wat water naar de zee moeten vloeien.

Opt-in en opt-out rond flexi-jobs

Men zou bijna denken dat er sociaalrechtelijk niets meer gebeurt, maar ook in lopende zaken worden nog maatregelen aangenomen. Zo is er zowel een opt-in als een opt-out rond flexi-jobs in publicatie. De opt-out betreft het paritair comité voor de ondernemingen van technische land- en tuinbouwwerken (PC 132) en lag er al van voor de zomer, maar kon zogezegd niet verder in lopende zaken. Nu er echter ook een opt-in voorligt vanuit het paritair comité voor de zeevisserij (PC 143) voor het walpersoneel lukt het opeens wel zo blijkt. Beide regelingen zouden vanaf 1 januari 2025 moeten gelden, maar het is nog afwachten wanneer het KB finaal de ministerraad passeert.

Eenzijdige verzoekschriften gebonden aan strikte voorwaarden

En om af te sluiten: het Grondwettelijk Hof heeft bevestigd dat een rechter niet zomaar een eenzijdig verzoekschrift kan verlenen om een staking te breken. In het conflict bij Delhaize in 2023 gebeurde dat wel op vraag van de directie van de supermarktketen. De vakbonden gingen hiertegen in beroep bij de rechter, die de mening vroeg van het Grondwettelijk Hof. Beter laat dan nooit gaf het Hof in zijn antwoord de vakbonden gelijk door de voorwaarden strikt te bepalen. Al wijzigt er in de praktijk weinig, het is een extra argument in komende conflicten.