Wat mogen werknemers verwachten van een komende federale regering? Als we afgaan op de nota die formateur De Wever publiek maakte eind augustus, een dorre woestijn, met een afbreuk van sociale zekerheids- en werknemersrechten ten voordele van een flexibiliteitsbeleid ten voordele van werkgevers. Maar waar die nota en ideeën zich bevinden is op dit moment erg onduidelijk. Als we de analogie van de woestijnwestern doortrekken zitten de onderhandelaars nu wat te kaarten terwijl op de achtergrond een struikbol langs waait. Er is beweging, maar er gebeurt eigenlijk niets. Reden te meer om blijvend duidelijk te maken dat wat er tot dusver op tafel lag, onaanvaardbaar is. Er is uitstel voor het indienen van een Belgische begroting bij de EU tot half december. Dat geeft terug wat marge, al is de vraag of na de gemeenteraadsverkiezingen er effectief een versnelling zal optreden.

Regionale regeringen maken voorafnames op federaal regeerakkoord

Intussen beginnen langzaam de andere regeringen in het land vorm te krijgen. Na de Waalse is nu ook de Vlaamse regering gevormd. Ook het Vlaamse regeerakkoord heeft nog heel wat vaagheid in de uitvoering van een deel van haar beleid. Net als het Waalse worden een reeks van vragen gesteld en voorafnames gemaakt op het federale regeerakkoord. Het Waalse regeerakkoord spreekt expliciet haar steun uit voor de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Dat vinden we niet in het Vlaams akkoord terug, maar daar lezen we wel de vraag naar een afschaffing van de Federal Learning Account, het instrument waar werkgevers de opleidingsrechten en gevolgde opleidingen van hun werknemers moeten registreren. Dat is nogal cynisch in een periode dat iedereen de mond vol heeft van de nood aan opleiding en het versterken van de productiviteit, want een afschaffing zal net die werknemers weer in de kou laten die nu niet moeten rekenen op veel opleiding van hun werkgever. Het is ook absurd, want de tool is nog in volle ontwikkeling en werkgevers moeten de eerste registratie pas invoeren tegen 1 december 2024. In de Nationale Arbeidsraad (NAR) waren we nog volop aan het bekijken hoe we de modaliteiten kunnen bijschaven om het instrument bruikbaar te maken voor werknemers, maar ook werkbaar voor werkgevers te houden.
Ondertussen hebben de werkgevers dat opgeblazen. Ze richten al hun pijlen op het lobbywerk.

Rapportering over duurzaamheid in wetten gieten

Het federaal parlement is intussen wel uit de startblokken geschoten. Maar gezien de onderhandelende partijen hebben afgesproken dat er niets inhoudelijk mag worden beslist, valt daar vooral show, maar weinig resultaat te verwachten. Alle parlementsleden zijn daar nu een resem van resoluties en wetsvoorstellen aan het indienen, grotendeels gerecycleerd van wat in de vorige legislatuur nog hangende was. Te zien of de afspraken standhouden als de regeringsonderhandelingen aanslepen.

-//-

Een afbreuk van sociale zekerheids- en werknemersrechten ten voordele van een flexibiliteitsbeleid ten voordele van werkgevers, drijft boven in de nota-De Wever.

_

De regering in lopende zaken houdt het voorlopig op het beheren van de bevoegdheden met minimale actie. Er zijn echter nog een reeks initiatieven die moeten gebeuren. Zo moet de richtlijn rond de rapportering van bedrijven over hun sociale, klimaat- en bestuurlijke impact nog in wetgeving worden omgezet. Die rapportering kan ook een instrument zijn voor de ondernemingsraad om bepaalde thema’s uit te spitten in bespreking. Ook de richtlijn voor toereikende minimumlonen in de EU moet nog worden omgezet. Voor beide liggen wetsontwerpen klaar, al is voor de laatste nog de vraag of we in de NAR samen met de werkgevers kunnen komen tot een aanbeveling hoe collectieve onderhandelingen en het contact van de vakbonden met werknemers beter kunnen worden geregeld.

Werkgevers kijken kat uit de boom in sociaal overleg

Waar het regerings- en parlementair werk kabbelt, lopen de besprekingen tussen de sociale partners wel door. Al is het duidelijk dat de werkgevers een half oog houden op de komende regering en proberen op twee paarden te wedden.

De G10 – het informele overleg tussen de leiders van de sociale partners – blijft actief en heeft zich voorgenomen om het industrieel beleid op te nemen als thema voor komende besprekingen. Gelet op de politieke stilte rond het thema, en dan vooral het gebrek aan concrete maatregelen is een invulling door de sociale partners meer dan nodig. Al zal het zich verder moeten uitklaren welke vorm de besprekingen in de G10 precies zullen aannemen. We zullen alvast verder moeten raken dan het absurde verwijt dat de moeilijkheden in de industrie louter een probleem zijn van loonkost en teveel eisen van de vakbonden. Er moet overgegaan worden tot een analyse van de echte problemen, namelijk een gebrek aan Europees kader zowel voor investeringen als autonomie, de nood aan competentieversterking en meer gericht innovatiebeleid, met meer focus op de klimaattransitie.

De werkzaamheden in de NAR rond herstructureringen lopen ook verder door om te bekijken hoe de onderaannemers beter gevat kunnen worden in de procedure van de wet Renault, een herhaaldelijk pijnpunt nu ook weer zeer zichtbaar bij Audi. Ander punt blijft het aanscherpen van periode en wijze van ontslagen om te vermijden dat werkgevers de procedure van collectief ontslag kunnen ontwijken.

Een ander vast discussiepunt in het sociaal overleg is de invulling van de welvaartsenveloppe. De werkgevers willen wachten tot ze een resem extra gegevens hebben gekregen van het Planbureau, maar vooral, willen de koppeling met de loononderhandelingen behouden. Dat maakt een wettelijke invulling van de enveloppe vanaf 1 januari 2025 onmogelijk. Tegelijk weten we ook dat de formateur de enveloppe grotendeels wilde schrappen. Met de vakbonden maakten we daarom ons advies rond de invulling van de welvaartsenveloppe over aan de regering in lopende zaken en eveneens aan de onderhandelende partijen. Intussen reageerden de werkgevers ook. Voor hen moet de berekening op de schop en mag er nu ook al bespaard worden op de welvaartsenveloppe. We moeten ons dus geen illusies maken. Het wordt zeer onzeker een tijdige invulling van de enveloppe te bekomen, en zelfs een invulling op zich is niet gegarandeerd.

Beroep tegen samenlevingsdienst

Nog een nieuwtje als uitsmijter, de Vlaamse Regering heeft een beroep ingesteld bij het Grondwettelijk Hof tegen de samenlevingsdienst. Ze doet dat op grond van bevoegdheidsovertredingen, niet op de inhoudelijke invulling, maar het zou ons voor een keer in de kaart kunnen spelen door het zoveelste onvolkomen en precaire statuut af te voeren voor het ingang kan vinden. De wet blijft sowieso momenteel dode letter omdat er nog een correctie moet worden doorgevoerd op het vlak van de arbeidsongevallenregeling en er ook nog een agentschap moet worden
aangeduid.

Arizona-krant

De regeringsonderhandelaars zijn opnieuw aan de slag gegaan, na een pauze van 2 maanden. De komende weken staat er heel wat op het spel. Daarom wil het ACV je binnenkort informeren met de Arizona-krant. Gaan we nog harder en langer moeten werken? Worden de lonen nog langer bevroren? Zullen ze prutsen aan de index? Worden de sociale zekerheid en de publieke dienstverlening uitgekleed? De impact op elk van ons kan zeer groot zijn. Het ACV zet alles op alles om dit tij te keren. En dat begint met je goed te informeren!