ONDERNEMING /
Zie toe op veiligheid en welzijn van jongeren op het werk
TEKST Anaëlle Akwesi & Eva Van Laere / FOTO Ground Picture / 18 JUNI 2025 / LEESTIJD 5 MINUTEN
Elk jaar zetten duizenden jongeren hun eerste stappen op de arbeidsmarkt. Of het nu gaat om jobstudenten, stagiairs, leerlingen in opleiding of jongeren met een arbeidsovereenkomst: hun veiligheid en welzijn op het werk moeten prioritair zijn. Als militant van het ACV speel je hierin een cruciale rol.
Jongeren zijn minder ervaren en daardoor minder bewust van risico’s. Dat maakt hen kwetsbaarder voor arbeidsongevallen. Daarom voorziet de Codex over het welzijn op het werk in extra beschermingsmaatregelen voor jongeren op het werk (Boek X, Titel 3).
Wie zijn ‘jongeren’ volgens de wet?
De regelgeving beschouwt als jongeren:
• werknemers van 15 tot 18 jaar die niet meer onder de voltijdse leerplicht vallen; voor bepaalde werkzaamheden is de minimumleeftijd aangepast naar 16 jaar;
• jongeren met een leerovereenkomst of in een opleidingstraject;
• leerlingen die in praktijklokalen van hun school werken;
• jobstudenten.
Voor de laatste drie categorieën geldt geen leeftijdsgrens.
Risicoanalyse en preventie: een wettelijke plicht
De werkgever is verplicht een risicoanalyse uit te voeren vóór de tewerkstelling van jongeren. Daarbij moet rekening worden gehouden met hun onervarenheid en opleidingsniveau. Deze analyse wordt jaarlijks herzien of bij elke belangrijke wijziging van de werkpost.
Op basis van deze analyse worden preventiemaatregelen bepaald, in overleg met de preventieadviseur en opgenomen in het globaal preventieplan. Jongeren moeten vooraf geïnformeerd worden over de risico’s van hun werk, de veiligheidsvoorschriften en de noodprocedures bij brand of ongeval.
Het Comité PB (of de vakbondsafvaardiging) geeft advies over het onthaal en de begeleiding van jongeren.
-//-
Jongeren zijn kwetsbaarder voor arbeidsongevallen. Daarom voorziet de wetgeving in extra beschermingsmaatregelen voor jongeren op het werk.
_
Gezondheidstoezicht: bescherming op maat
Voor jongeren onder de 18 jaar is een medisch onderzoek door de arbeidsarts verplicht vóór de eerste tewerkstelling. Dit geldt ook voor oudere jongeren die nachtarbeid verrichten of blootgesteld worden aan specifieke risico’s. In sommige gevallen is ook een periodiek gezondheidsonderzoek vereist.
Verboden werkzaamheden: veiligheid boven alles
Jongeren mogen geen arbeid verrichten die ze lichamelijk of psychisch niet aankunnen. De wet verbiedt onder andere werken met gevaarlijke machines, de blootstelling aan giftige of kankerverwekkende stoffen, werken in extreme temperaturen of met veel lawaai/trillingen, het slopen van gebouwen, werken op hoogte, graafwerken met risico’s. Een volledige lijst van de verboden werkzaamheden staat in bijlage X.3-1 van de Codex over het welzijn op het werk.
Uitzondering onder strikte voorwaarden
Van deze verboden kan afgeweken worden indien de jongere minstens 16 jaar is en de nodige beroepsopleiding heeft ontvangen. Ook moet voorzien worden in de begeleiding door een ervaren werknemer en moeten de preventiemaatregelen op hun effectiviteit gecontroleerd worden.
Voor jongeren in opleiding of met een leerovereenkomst zijn verboden werkzaamheden al toegestaan vanaf 15 jaar als ze essentieel zijn voor hun opleiding. De begeleiding door een ervaren werknemer en de controle van de preventiemaatregelen blijven wel een voorwaarde.
Voor jobstudenten gelden uitzonderingen enkel als ze minstens 18 jaar zijn, een relevante studierichting volgen, begeleid worden door een ervaren werknemer, werken onder toezicht van effectieve preventiemaatregelen en mits voorafgaand advies van de preventieadviseur en het Comité PB.
Het besturen van gemotoriseerde transportwerktuigen is in principe verboden voor jobstudenten. Er zijn twee uitzonderingen. Vanaf 16 jaar mag je meelopende bestuurder zijn van een transpalet (max. 6 km/u) en vanaf 18 jaar mag je ook meerijdende bestuurder zijn van een niet-hefbare platformtruck (max. 16 km/u).
Wat kan jij doen als militant ?
• Breng het thema tijdig ter sprake in het Comité PB.
• Help bij het opstellen en opvolgen van afspraken rond jongeren op het werk. Je moet een advies geven over de risicoanalyse en de preventiemaatregelen.
• Spreek jongeren persoonlijk aan over hun rechten.
• Verwijs hen naar het ACV voor ondersteuning.
Werken als jobstudent met een interimcontract
Steeds meer jobstudenten kiezen ervoor om via een interimkantoor aan de slag te gaan. Dit biedt het voordeel dat de student niet zelf naar een job hoeft te zoeken. Zowel de wetgeving voor studentenarbeid als die voor interimarbeid is op hen van toepassing. Helaas blijkt dat, net zoals bij reguliere interimmers, de rechten van jobstudenten via interim niet altijd worden nageleefd. Bovendien lopen ze een verhoogd risico op arbeidsongevallen. Statistieken tonen jaar na jaar aan dat deze groep kwetsbaarder is voor ongevallen op de werkvloer, wat extra aandacht en zorg vereist van zowel interimkantoren (de juridische werkgever) als van de bedrijven (de ‘gebruikers’) waar ze effectief aan de slag zijn.
Voor elke job met specifieke gezondheidsrisico’s moet de jobstudent een werkpostfiche van het interimkantoor ontvangen. Deze fiche beschrijft de taken die de jobstudent zal moeten uitvoeren, de bijhorende risico’s en de persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn. Daarnaast vermeldt de werkpostfiche of er gezondheidstoezicht door een arbeidsarts vereist is. Het interimkantoor is verplicht om deze werkpostfiche toe te lichten en een kopie aan de jobstudent te geven. Van de gebruiker (het bedrijf waar de jobstudent werkt) moet de jobstudent tijdens het onthaal gratis werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen ontvangen alsook informatie krijgen over de veiligheidsmaatregelen en de (veiligheids)instructies bij het werk.
Als militant kun je erop toezien dat deze verplichtingen correct worden toegepast en dat alles conform wet- en regelgeving verloopt. Twijfel je of heb je een vraag? Neem dan zeker contact op met het team van Interim United via interim@acv-csc.be. Wij helpen je graag verder. Voor meer informatie over de rechten en plichten van interimmers en jobstudenten:
• www.acv.be/interimunited of www.chatmetisa.be
• Preventie en Interim : www.p-i.be
Meer info: www.hetacv.be/welzijn-op-het-werk
