DE STELLING /
Geen werk en onvoldoende kennis van het Nederlands, dan geen sociale woning
TEKST Patrick Van Looveren | FOTO Werner Lerooy | LEESTIJD: 4 MINUTEN | 15 FEBRUARI 2023
Sinds 1 januari gelden strengere regels voor sociale huurders. Ze zijn verplicht om zich in te schrijven bij de VDAB en moeten kunnen aantonen dat ze het Nederlands voldoende beheersen.
Ze moeten met succes een tweejarige taalopleiding hebben afgerond. Sociale huurders die niet voldoen aan die strengere regels riskeren een geldboete. Volgens minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) is het een emanciperende maatregel, maar is dat wel zo?
“Deze strenge plichten zijn in strijd met het recht op behoorlijke huisvesting.”
GEERT INSLEGERS, JURIDISCH BELEIDSMEDEWERKER BIJ VLAAMS HUURDERSPLATFORM
“We kijken met verbazing naar de strengere regels die minister van Wonen Diependaele en de Vlaamse regering opleggen. De verplichting om je in te schrijven als werkzoekende bij de VDAB en een verplicht aantoonbare kennis van het Nederlands met bijhorende administratieve boetes horen niet thuis in een sociale huurreglementering en zijn ons inziens in strijd met het recht op behoorlijke huisvesting. We zijn met een aantal organisaties dan ook naar het Grondwettelijk Hof gestapt om deze beleidsbeslissing aan te vechten”, zegt Geert Inslegers, stafmedewerker bij het Vlaams Huurdersplatform.
Praktisch is een en ander bijzonder ongelukkig aangepakt. Mensen die genieten van een vrijstelling om werk te zoeken zouden geen brief krijgen van hun sociale huisvestingsmaatschappij, maar dat is toch gebeurd. Men had veel gerichter moeten communiceren. Nu wordt iedereen aangeschreven, ook gepensioneerden en mensen met een vrijstellingsgrond, die zich afvragen waarom ze die brief hebben gekregen. De bewijslast is doorgeschoven naar de sociale huurder. Je moet bewijzen dat je een vrijstelling hebt. In de nieuwe reglementering staat ingeschreven dat je enkel een vrijstelling krijgt als je (al) uitkeringsgerechtigd bent én er ‘billijkheidsgronden’ zijn. Bijvoorbeeld iemand die uitkeringsgerechtigd werkloos is en een tijdelijke vrijstelling heeft gekregen van de RVA om voor een kind met een zware autismestoornis te zorgen, wordt niet getroffen door de maatregel. Maar als je niet uitkeringsgerechtigd bent, worden dezelfde billijkheidsredenen niet aanvaard, aldus de tekst van het uitvoeringsbesluit. En zal je je dus als mantelzorger moeten aanmelden bij de VDAB. Voorlopig gaat het enkel om een verplichting om zich bij de VDAB in te schrijven. Maar je kan nu al voorspellen dat van A B zal komen, dat er een tweede stap zal volgen met allerlei bestraffende maatregelen als je niet ingaat op een job-
aanbod.
De sociale verhuurders zijn zich momenteel volop aan het omvormen naar woonmaatschappijen. Dit komt er bovenop. Ze hebben nu al te weinig tijd voor hun kerntaken, woningen bouwen en huurders begeleiden. Ze zijn dus absoluut geen vragende partij geweest om dit te moeten controleren. Zittende sociale huurders hebben drie maanden om zich in regel te stellen, de minister verwacht dat de sociale verhuurders vanaf 1 april 2023 controles uitvoeren. Als ze niet in regel zijn, riskeren sociale huurders een administratieve boete. In de communicatie hierover worden mensen ten onrechte bang gemaakt door te stellen dat die kan oplopen tot
5000 euro, terwijl dit nooit het geval zal zijn.
Wat de taalverplichting betreft, werden de regels verstrengd zonder enige evaluatie vooraf. Nu moet je slagen voor een test voor een hoger taalniveau, vroeger volstond het volgen van de cursus. Dat getuigt niet van behoorlijk bestuur. Het dreigt een uitsluitingsmechanisme te worden.
We hebben geen bezwaar dat men mensen activeert naar gepast werk. Maar waarom werkt men weer met boetes en sancties en dan enkel voor sociale huurders? Terwijl men ondertussen wel maatregelen neemt die ingaan tegen de arbeidsmobiliteit. Denk hier aan het criterium ‘lokale binding’ op basis waarvan je voorrang voor een sociale huurwoning kan krijgen. Sommige gemeenten gaan zelfs zover dat je moet geboren zijn in de gemeente om in aanmerking te komen voor een sociale woning. Nieuwkomers kunnen het dan ook bijna vergeten. Die maatregel treft ook mensen ‘van hier’ met een laag inkomen. Mensen met een laag inkomen verhuizen vaker. Het is dan ook een zeer onverstandige maatregel. Er wordt arbeidsmobiliteit verwacht, maar om een sociale woning te verkrijgen ga je een criterium van sociale binding invoeren. Dat is inconsequent.”
“De politiek haalt wederom de stok boven, in plaats van een positief arbeidsmarktbeleid te voeren.”
KARIM DIBAS, EXPERT WERKZOEKENDENWERKING ACV
“Ik sluit me volledig aan bij wat Geert zegt”, vult Karim Dibas, expert bij de werkzoekenden-werking van het ACV, aan. “Er wordt in Vlaanderen voortdurend de indruk gewekt dat mensen niet willen en dat de politiek de stok moet bovenhalen om hen tot werken aan te zetten, in plaats van een positief arbeids-marktbeleid te voeren dat vertrekt vanuit kansen.”
De inschrijving bij de VDAB wordt door deze nieuwe regels waarschijnlijk een opstap naar een verplichting om werk te zoeken/aan te nemen. Terwijl flankerend beleid (randvoorwaarden) ontbreekt. De kinderopvang heeft geen plaats, mensen zijn vaak niet voldoende opgeleid. De opleidingen bij de VDAB zijn overwegend voltijds en dat is voor heel wat mensen niet te combineren met de zorg voor kinderen/het gezin. Door maatregelen als deze worden mensen bijna gedwongen om halsoverkop met een instabiel contract in meestal laagbetaalde jobs aan de slag te gaan. Als het over de Nederlandse taal gaat, schieten beleidsmakers en werkgevers teveel in een kramp. Waarom niet meer inzetten op Nederlands op de werkvloer? Werkgevers maken van die mogelijkheid geen of weinig gebruik. Wat vooral stoort in deze beleidsmaatregel is het verplichtende karakter ervan en het dreigen met straffen. Sociale huurders worden weggezet als onwillig, terwijl ze zelf vragende partij zijn om aan de slag te gaan. Als je mensen op de arbeidsmarkt wil integreren, moet je hen positief benaderen en hen ‘goesting’ doen krijgen.”
/En jij?
En jij? Wat vind jij van deze maatregel? Laat het ons weten op vakbeweging@acv-csc.be
