DE NIEUWE DOKKEN /
DE NIEUWE DOKKEN
KLANT ― SCHIPPERSKAAI DEVELOPMENT | LOCATIE ― GENT
DEME heeft in opdracht van Sogent (Stadsontwikkeling Gent) de herontwikkeling en sanering voor haar rekening genomen van een terrein van ruim 3 ha langs de Schipperskaai in Gent. In dit project maakte DEME deel uit van het uitvoerend consortium DOK9000 onder leiding van Schipperskaai Development (CAAAP en Van Roey), in samenwerking met studiebureau RSK en masterplanners Stéphane Beel en BLAF architecten.
― Stadsontwikkeling en sanering geïntegreerd
Met de herontwikkeling van De Nieuwe Dokken bewijst DEME haar meerwaarde in de geïntegreerde benadering van klimaatgericht stedenbouwkundig ontwerp en diepgaande sanering. Deze klimaatbestendige, heldere visie resulteerde uit een participatief, resultaatgericht werkproces tussen alle bouwactoren, bevoegde overheden en omwonenden. Dankzij de onderbouwde, met alle partners en stakeholders afgetoetste strategie, Is DEME erin geslaagd een strakke timing te respecteren en de fasering van deze ingrijpende werken optimaal te laten verlopen.
― Historische vervuiling
Tot vandaag zijn er restanten die getuigen van de oude industriële havenactiviteiten, zoals de monumentale blauwe havenkranen. Minder zichtbaar waren de sporen die deze historische activiteiten in de bodem hadden achtergelaten. Creosoteerwerven voor de behandeling van hout voor de spoorwegen hadden rondom het Handelsdok geleid tot een bodem- en grondwaterverontreiniging met creosoot (een mengsel van minerale olie, PAK, BTEX ...). Het consortium heeft daarom in het kader van de wedstrijdfase extra bodemonderzoek verricht.
DEME heeft reinigingstesten in haar eigen laboratorium uitgevoerd. Er is tevens een bemalingstudie en een ontwerp waterzuivering gerealiseerd.
― 3D-modeling stuurt graafmachines
DEME heeft vanaf het prille begin nauw samengewerkt met de ontwikkelaar en OVAM. Zo werd de verontreiniging zeer precies in kaart gebracht, met onder andere een zelf ontwikkeld 3D-model. Dit model stuurde de GPS van de graafmachines aan, zodat de graafwerken zeer snel en selectief verliepen. Daardoor was het grondverzet beperkt en kon de herontwikkeling optimaal worden afgestemd op het saneringsverloop. Wat betreft kostenefficiëntie was dit een bijzonder voordelige aanpak.
Om de overlast voor omwonenden tot een minimum te beperken, werden geluidsarme pompen gebruikt. De sterke teergeur werd met een geurkanon geneutraliseerd.
Ook stof en emissiewaarden werden gemonitord. Een vlaggensysteem informeerde buurtbewoners op elk moment van de dag hoe het gesteld was met de luchtkwaliteit.
― Saneringsput wordt parkeergarage
Het terrein werd opgedeeld in bouwvelden met elk een verschillend toekomstig gebruik. Voor elk bouwveld was de sanering van de verontreinigde gronden de eerste fase. Er werd over een lengte van 300 meter 53.750 ton verontreinigde bodem afgegraven. Die aarde werd in de grondreinigingscentra gereinigd. De graafputten werden later de plek voor de ondergrondse parkeerterreinen. Zo moest maar één keer worden gegraven, wat een enorme kostenbesparing betekende. De niet-verontreinigde grond, zowat 87.000 ton, is na tijdelijke opslag allemaal hergebruikt op de site.
Om in den droge te kunnen ontgraven moest het grondwaterniveau verlaagd worden. Aangezien het grondwater eveneens verontreinigd was, heeft DEME een grondwaterzuiveringsinstallatie ontwikkeld en geplaatst om het grondwater te reinigen zodat de lozingsnormen werden bereikt. De elektriciteit voor de grondwaterzuiveringsinstallatie werd gedeeltelijk opgewekt met zonnepanelen.
― Verbinding met de buurt
Tijdens de projectontwikkeling was de site onder de naam DOK van 2011 tot 2019 een zomerse ontmoetingsplek en creatieve hotspot voor alle Gentenaren. Je kon er genieten van voorstellingen, lekker eten en drinken en participeren in een waaier van activiteiten. De verbindende buurtwerking heeft duurzame banden gesmeed in de wijk die nog altijd doorwerken.
‘In de omvorming van De Oude tot De Nieuwe Dokken integreren we vanuit een klimaatbestendige visie de sanering en de ontwikkeling. Dat is het resultaat van heldere beleidskeuzes, zodat OVAM samen met zijn partners kan inzetten op futureproof stedenbouwkundige ontwikkeling in plaats van een louter cosmetische facelift. DEME’s aanpak leverde hierbij belangrijke tijds- en efficiëntiewinsten op en zorgde voor een lagere ecologische voetafdruk.’
ANN CUYCKENS, AFDELINGSHOOFD BODEMBEHEER OVAM
― Klimaatgerichte visie
In deze buurt aan het water komen ongeveer 400 nieuwe appartementen en huizen voor Gentenaars van alle leeftijden. Een buurt bestaat natuurlijk uit meer dan alleen woningen. Langs de kade en in de verschillende gebouwen is er ruimte voor handel en diensten, zodat er een organisch netwerk kan groeien van winkels, horeca, kantoren en diensten. Daarnaast voorziet het stedenbouwkundige ontwerp in openbare voorzieningen als een kinderdagverblijf, een basisschool en een wijksporthal.
Het ‘nieuwe’ aan De Nieuwe Dokken wijst niet alleen op de gloednieuwe buurt die hier uit de grond verrijst. Er is ook de vernieuwende, klimaatgerichte visie van de ontwikkelaars CAAAP en Van Roey, die verder draagt dan het opleveren van duurzame gebouwen. Zo is er Het Stroompunt, een project dat ervoor zal zorgen dat in De Nieuwe Dokken zeer efficiënt met energie en warmte zal worden omgesprongen.
―
‘De Nieuwe Dokken scoort 93,5 % op de duurzaamheidsmeter van de stad.‘
―
― Multimodale mobiliteit
Daarnaast trekt De Nieuwe Dokken ook resoluut de kar van innovatieve, multimodale mobiliteit. De buurt ligt op wandelafstand van multimodaal verkeersknooppunt Gent-Dampoort dat aansluiting biedt op alle vervoerstypes. De infrastructuur van De Nieuwe Dokken stelt fietsers en voetgangers centraal, waardoor een groot deel van de site autovrij is. Via de Bataviabrug is er al een goede verbinding met de Gentse binnenstad en binnenkort komt daar nog een tweede brug bij.
―
‘De Nieuwe Dokken is een van de meest innovatieve wijken van Gent.'
―
Met haar globale aanpak scoort De Nieuwe Dokken maar liefst 93,9 op de duurzaamheidsmeter van Stad Gent, een principe dat geïnspireerd is op de bekende BREEAM-score. De Building Research Establishment Environmental Assessment Method is een duurzaamheidskenmerk voor het realiseren van duurzame gebouwen met een minimale milieu-impact. In de beoordeling worden verschillende onderdelen in beschouwing genomen en al dan niet beloond met punten. Die onderdelen zijn gezondheid, energie, water, transport, materialen, afval, landschap en ecologie, vervuiling en management.
Daarnaast kreeg De Nieuwe Dokken diverse nominaties en prijzen voor zijn duurzame aanpak. De coöperatie DuCoop (die de duurzaamheidsdiensten in De Nieuwe Dokken voorziet) is zelfs de trotse winnaar van de Klimaatprijs van de Radicale Vernieuwers, uitgereikt door De Standaard en Radio 1.
―
‘Voor ons is de omgeving minstens even belangrijk als het project zelf. Met De Nieuwe Dokken geven we de volledige buurt een nieuw gezicht. Omringd door groen en water komen er verschillende openbare voorzieningen zoals een kinderdagverblijf, buitenschoolse kinderopvang, basisschool en wijksporthal.’
―
STEFANIE VANDENBROUCKE, ALGEMEEN DIRECTEUR CAAAP
