ACTUEEL /
EVV zet in op verjonging
TEKST Mathilde Delsoir | FOTO ETUC | LEESTIJD: 2 MINUTEN | VAKBEWEGING 21 JUNI 2023
Eind mei vond het vierjaarlijks congres van het Europees Vakverbond (EVV) plaats in Berlijn. Het congres stond in het teken van de viering van de 50ste verjaardag van de Europese vakbondskoepel. Maar er werd niet alleen teruggeblikt. Er werd stelling genomen in een heleboel prangende kwesties die van groot belang zijn voor de toekomst van de vakbonden.
Voorafgaand aan het congres vond ‘Power to Union Youth’ plaats, een evenement dat jonge Europese vakbondsmilitanten bij elkaar bracht. Vier ACV-afgevaardigden wisselden hun – vaak gelijklopende – ervaringen uit met collega’s uit andere Europese landen. Dat het EVV het menens is met de inbreng van jongeren, bewees de goedkeuring van een jongerenquotum. Op het volgende congres in 2027 moet 1 op de 4 afgevaardigden van elke deelnemende organisatie 35 jaar of jonger zijn. Meer dan 60% van de delegaties paste deze regel al toe op dit congres. Het ACV vaardigde zelfs 4 jongeren af op 9 afgevaardigden! “Als we jongeren mondiger maken en meer verantwoordelijkheid geven, zal ons dat helpen groeien als vakbonden”, gaf Linde Nieto, zonepropagandist bij ACV Oost-Vlaanderen, het congres mee. Het congres koos het jongste managementteam ooit. Esther Lynch, die werd herkozen als secretaris-generaal, was daar bijzonder opgetogen over, “in een tijd waarin vakbondsvernieuwing van cruciaal belang is”.
Handvest fundamentele waarden als leidraad
Het EVV heeft altijd gehandeld in overeenstemming met sterke sociale waarden. Op het congres werd een handvest ter stemming voorgelegd dat onder meer de waarden van vrede, solidariteit, democratie en de rechtsstaat beklemtoont. Het congres nam dit handvest aan om er indien nodig naar te kunnen verwijzen. Het ACV stond volledig achter de goedkeuring van deze tekst. Marie-Hélène Ska, algemeen secretaris van het ACV, bevestigde dit ten overstaan van alle aanwezige delegaties tijdens de discussies over het handvest. “In een tijd waarin de rechtsstaat, de waarden van gelijkheid (in de wet en in de praktijk), waardigheid, respect en openheid naar de wereld in veel landen, waaronder het onze, op de proef worden gesteld, moet dit handvest een sterke basis vormen die ons verbindt. Als vakbonden zijn we gewend om compromissen te sluiten om de arbeidsomstandigheden te verbeteren van diegenen die ons hun vertrouwen schenken. Maar over één ding valt niet te onderhandelen: onze fundamentele waarden.”
“Over onze fundamentele waarden valt niet te onderhandelen”
Marie-Hélène Ska
Strijd tegen extreemrechts opvoeren
In aanloop naar de Europese verkiezingen in 2024 werd tijdens het congres ook uitgebreid gesproken over het belang van vakbondswerk in de strijd tegen extreemrechts. “Populistische en extreemrechtse ideeën zijn volledig in tegenspraak met alles wat vakbonden willen verdedigen. Als dit soort ideologie aan de macht zou komen, zou dit al het werk voor een eerlijke en progressieve samenleving zeer bemoeilijken. Het EVV en zijn lidorganisaties zullen de komende vier jaar dan ook veel investeren in de strijd tegen extreemrechts. Dat is een absolute prioriteit”, zei de nieuwgekozen Sloveense EVV-secretaris Tea Jarc, die de voorbije jaren voorzitter was van de jongerencommissie van het EVV. Op www.vakbeweging.be lees je een interview met haar. Op het congres kwamen nog heel wat belangrijke onderwerpen aan bod: welzijn en sociale bescherming, een sociaal en inclusief Europa, de strijd tegen de bezuinigingen en precaire statuten, …
"Vakbonden kunnen als beweging echt voor verandering zorgen"
Tijdens het congres van het Europees Vakverbond (EVV – ETUC in het Engels) werd een nieuw zeskoppig managementteam gekozen. Eén van de nieuwe bestuurders is de 35-jarige Sloveense Tea Jarc. Ze werd verkozen als confederaal secretaris (confederal secretary). We konden haar strikken voor een interview.
Waarom heb je besloten om je aan het Europese vakbondswerk te wijden?
“Van 2019 tot 2022 was ik al voorzitter van de jongerencommissie (Youth Commitee) van het Europees Vakverbond (ETUC – EVV). Dit gaf me de kans om met collega's uit heel Europa samen te werken, van hen te leren en ervoor te zorgen dat de stem van jongeren binnen vakbonden werd gehoord. Ik wilde dus helpen om dat potentieel te realiseren, om de beweging te versterken, om verandering teweeg te brengen waar dat nodig is, maar ook om verder te gaan in alles wat we doen op het terrein, in het beleid, binnen onze eigen structuren, met belanghebbenden. Ik wil gewoon deel uitmaken van dit buitengewone verhaal en bijdragen met alles wat ik te bieden heb.”
Wat is volgens jou het verschil tussen werken op nationaal en Europees niveau?
“Op nationaal niveau heb je veel meer direct contact met leden. Het is meer 'lokaal', meer tastbaar activisme. De resultaten van een actie of overleg zijn bij wijze van spreken de volgende dag of de volgende week zichtbaar, terwijl we op Europees niveau geduld moeten hebben omdat het tijd kost om een Europees beleid te ontwikkelen. Voordat een verklaring, resolutie of richtlijn wordt aangenomen, gaat daar veel tijd en overleg aan vooraf tussen de lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie..., maar tegelijkertijd zijn de resultaten veel breder en hebben ze invloed op een grotere en bredere populatie. We moeten de bekommernissen van onze leden aan de basis koppelen aan het Europese niveau en dat Europese niveau dichter bij hen brengen.”
Wat is volgens jou het belangrijkste actiepunt waarvoor we op dit congres hebben gestemd?
“Alle agenda- en actiepunten waren belangrijk, maar met de Europese verkiezingen voor de deur wil ik echt benadrukken hoe belangrijk het is om campagne te voeren voor een sociaal Europa. We hebben een unieke kans om onze leden, alle werknemers, te mobiliseren om deel te nemen aan de Europese verkiezingen en progressieve ideeën te verdedigen. Het risico is reëel dat extreemrechts doorbreekt. Als zij meer zetels veroveren in het Europees Parlement, kunnen we onze beleidsvoorstellen er niet door krijgen. Dus ik denk dat de strijd tegen extreemrechts de absolute prioriteit is tot aan de Europese verkiezingen, op nationaal niveau en waar mogelijk.”
Wat zijn de andere uitdagingen voor vakbonden in de komende jaren?
“We worden geconfronteerd met de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en de enorme inflatie. We moeten ervoor zorgen dat de reactie van Europa gericht is op het welzijn van de burgers en het milieu in plaats van op het veiligstellen van de winsten van het kapitaal. Dus ik denk dat we een heel duidelijke boodschap moeten geven: we accepteren geen bezuinigingsmaatregelen, we accepteren geen flexibilisering van de arbeidsmarkt, we accepteren geen verlaging van de arbeidsnormen. Al deze zaken komen onder druk als we met een crisis worden geconfronteerd. We moeten alert zijn voor de huidige situatie, maar we moeten tegelijk ook ambitieuzer en visionair zijn en dromen van een andere realiteit die we samen als vakbonden kunnen bereiken.”
Heb je een boodschap voor jonge vakbondsleden in België?
“Word actief, laat je stem horen, durf provoceren, wees de verandering binnen je organisaties en laat je gelden, want we weten dat het niet gemakkelijk is voor jonge vakbondsleden om gehoord te worden, om deel uit te maken van de besluitvormingsprocessen. Hier op het congres hebben we een jongerenquotum aangenomen. Minstens 1 op 4 in elke delegatie moest een jongere zijn. Het zou geweldig zijn om te zien dat jongeren in alle organisaties deelnemen aan de besluitvormingsprocessen en het jongerenquotum implementeren, of een andere maatregel die een eerlijke vertegenwoordiging van jongeren garandeert.”
Je laatste woord…
“Vakbonden zijn de belangrijkste bewegingen om echte sociale verandering teweeg te brengen. Er zijn natuurlijk veel andere initiatieven en sociale bewegingen, maar de wereld van het werk is zo belangrijk. We vertegenwoordigen zoveel miljoenen mensen dat als we ons verenigen, als we onze nationale verschillen overbruggen, we tot een ander systeem kunnen komen. Dat is mijn overtuiging. Je kan me jong en naïef vinden, maar ik ben bereid daarvoor te vechten. Als we onze energie bundelen, weet ik zeker dat we kunnen slagen.”
/Identikit Tea Jarc
- 35 jaar
- Sloveense
- 2017 – 2023: Voorzitter van de Sloveense vakbond Sindikat Mladi, die jonge werkzoekenden, jonge werknemers in precaire contracten en studenten vertegenwoordigt
- 2019 – 2022: Voorzitter van de Youth Committee van ETUC (EVV)
- 2023 - … : Confederal secretary ETUC (EVV)
