HET PUNT /
Nog een heel lange weg
TEKST Marc Leemans, voorzitter ACV | LEESTIJD: 2 MINUTEN | VAKBEWEGING 13 SEPTEMBER 2023
Herinnert u zich de ‘gele hesjes’ nog? Het was een opmerkelijke protestbeweging in Frankrijk naar aanleiding van dure brandstofprijzen. Veel Fransen konden die prijzen niet meer behapstukken en bezetten wekenlang rotondes. Het is bij mijn weten een van de grootste sociale protesten rond mobiliteit. En waarschijnlijk niet het laatste.
Ook in eigen land is mobiliteit onderwerp van vele gesprekken. Na het weer gaat het ‘s morgens op het werk heel vaak over verkeersinfarcten. We hebben de trieste eer een van de landen met de grootste filedruk van de wereld te zijn, zeker rond de grote steden. Tegelijk hangt boven al die files de zeer donkere wolk van klimaatopwarming en het fijn stof. Of over de dure tankbeurt die maakt dat wie zich veel of ver met de eigen wagen moet verplaatsen voor het werk heel wat uurlonen aan de pomp ziet wegvloeien. En dan durft Unizo nog voorstellen om brandstofprijzen uit de index te halen. Ze noemen het een ‘duurzaamheidsindex’, waarmee ze waarschijnlijk bedoelen dat het een dure zaak wordt voor de werknemers. Of over de bus of trein die weer te kampen had met een grote vertraging. Of simpelweg afgeschaft is.
-//-
Ondanks alle dure praatjes over basisbereikbaarheid is het concrete resultaat minder bussen
_
Al die problemen dringen ook door in het sociaal overleg. Logisch, wat heel veel mensen moeten de weg op om te kunnen werken. De lege wegen tijdens de COVID-epidemie zijn ondertussen al vage herinnering, de grote doorbraak van het telewerk lijkt alweer op zijn retour. Het is dan ook geen toeval dat de sociale partners de voorbije jaren afspraken maakten rond het mobiliteitsbudget en een fietsvergoeding voor iedereen.
Die afspraken zijn een begin, maar er is nog een heel lange weg af te leggen. Als ik de aankoopprijzen zie van een elektrische auto vraag ik me af wie dat zelf kan betalen. Na de massificatie van de auto in de jaren 1960 zou een auto wel opnieuw een luxeproduct voor de happy few kunnen worden. Daarom lijkt het me geen luxe om grondig en gedurfd over alternatieven na te denken.
Een van die alternatieven zou het openbaar vervoer kunnen zijn. Kunnen zijn. Want ook daar wringen heel wat schoentjes. Na jaren verwaarlozing door de vorige regeringen heeft deze federale regering eindelijk opnieuw geïnvesteerd in de NMBS. Maar er zal nog veel meer nodig zijn, dat weet iedere treinpendelaar u te vertellen. Met het busvervoer is het nog erger gesteld. In Vlaanderen was De Lijn jaren terug een
modeloverheidsbedrijf. Daar blijft niet veel meer van over. Ondanks alle dure praatjes over basisbereikbaarheid is het concrete resultaat minder bussen en kinderen die op weg naar school urenlang op de bus zitten. Als zoon van een buschauffeur bloedt mijn hart.
We hebben dus nood aan een ambitieus duurzaam mobiliteitsbeleid, vanuit de verschillende regeringen in dit land én vanuit de sociale partners. Mobiliteitsproblemen creëren alsmaar meer sociale, economische, milieu- en gezondheidsschade. Stilstaan is achteruitgaan.
