DE STELLING /
Openbaar vervoer moet één geheel vormen
TEKST Bram Van Vaerenbergh FOTO’S Shutterstock | LEESTIJD: 5 MINUTEN | VAKBEWEGING 13 SEPTEMBER 2023
NMBS, De Lijn, MIVB en TEC: de verschillen in werking tussen de vier operatoren van openbaar vervoer in België zijn de laatste jaren steeds groter geworden. Dat terwijl het openbaar de ruggengraat van ons mobiliteitssysteem vormt. Moeten we niet – zoals in Duitsland bijvoorbeeld, maar ook in andere buurlanden – stapsgewijs naar één ticket, één tarief, één dienstregeling met een gestroomlijnd aanbod gaan?
“Eén ticket én tarief voor openbaar vervoer in België”
Koen Repriels, adviseur mobiliteit ACV-studiedienst
“Het openbaar vervoer moet dringend beter geïntegreerd en inclusiever worden”, zegt Koen Repriels van de studiedienst van het ACV. “Bussen en treinen moeten een geheel vormen. En dat vraagt een sterke samenwerking, die gestroomlijnd kan worden door een interfederale vervoersautoriteit.”
De NMBS die federaal wordt aangestuurd, De Lijn, MIVB en TEC die onder de gewestelijke bevoegdheden vallen: het is soms niet makkelijk om het openbaar vervoer in ons land te stroomlijnen. “Eén netwerk, één dienstregeling, één ticket en één tarief voor de gehele verplaatsing, net zoals in Duitsland waar je voor 49 euro per maand in het volledige land elke trein, tram, bus en metro op het hele net kan nemen. Mocht je in België een netabonnement hebben bij elke vervoersmaatschappij, ben je meer dan 5.000 euro per jaar kwijt”, zegt Koen Repriels. “De drempel om openbaar vervoer te gebruiken wordt verlaagd, de kostenvergelijking met andere – minder duurzame – vervoersmiddelen gaat goedkoper worden én het zorgt voor heel wat efficiëntiewinsten bij de betrokken maatschappijen.”
Uitbreiden City Pass en Brupass XL
Momenteel bestaan er met de City Pass en de Brupass XL al tickets die kunnen dienen als goede vertrekbasis. “Het zijn handige en voordelige geïntegreerde tariefproducten waarmee een gebruiker binnen een bepaalde zone trein en bus kunnen combineren. Dit gaat nu al rond Luik, Charleroi, Antwerpen en Brussel”, zegt Repriels. “Maar het moet ruimer, zodat er veel meer NMBS-stations binnen de eengemaakte tariefzones vallen. Deze producten mogen niet enkel gelden voor wie de volle pot betaalt, maar er moeten ook voor dit soort producten sociale voordeeltarieven komen. Want nu kunnen reizigers – omwille van het hogere tarief – niet terugvallen op dit logischere en handigere vervoersmiddel. Zo zal een reiziger met een sociaal abonnement van de MIBV een trage MIVB-busrit tussen pakweg Vilvoorde en Brussel verkiezen, terwijl een verplaatsing met de trein of een snelbus van De Lijn sneller en meer comfortabel is.”
“Klantvriendelijk openbaar vervoer heeft heel wat voordelen”
Fien Vandamme, stafmedewerker klimaat en mobiliteit ACV-dienst onderneming
Effectief, ons openbaar vervoersysteem is versnipperd. Dat is bijzonder jammer, want een klantvriendelijk openbaar vervoer heeft heel wat voordelen voor mens en planeet. Zoals Hans Bruyninckx (voorzitter van het Europees Milieuagentschap) enige tijd geleden in dir tijdschrift stelde: we moeten leren denken in systeemtransities.
Auto’s zijn dan wel zuiniger geworden, maar er zijn op dit moment net méér auto’s op straat dan pakweg 15 jaar geleden. Daarnaast biedt het geen oplossing voor de fileproblematiek of de grondstoffencrisis waar we voor staan, om nog maar te zwijgen van de sociale ongelijkheid die voortkomt uit stijgende brandstofprijzen of (voorlopig) duurdere elektrische wagens. Daarbij komt nog eens dat de gemiddelde auto slechts 6% van de tijd wordt gebruikt, met een gemiddelde rit van minder dan 10 km voor 1,2 inzittenden. Bijzonder inefficiënt.”
Deelmobiliteit
“Voor oplossingen voor ons mobiliteitsprobleem moeten we dus verder durven denken dan koning auto. Systeemdenken, zoals meneer Bruyninckx het stelt, is precies wat Koen Repriels ook voorstelt. En daarbij kan deelmobiliteit een uitweg bieden. Het huidige systeem van aparte tarieven bij verschillende vervoersmaatschappijen is niet aantrekkelijk genoeg om een echt alternatief te zijn. Toen ik onlangs het openbaar vervoer nam richting Brussel, passeerde ik 3 keer langs het digitale loket: trein, bus en tram. Dat moet beter kunnen: een inclusief en geïntegreerd openbaar vervoer kan mensen misschien overhalen om af en toe de auto te laten staan…”
/En jij?
Vind jij dat personen die zonder uitkering thuisblijven verplicht een baan moeten aannemen? Reageer op vakbeweging@acv-csc.be
